во́дкуп

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. во́дкуп во́дкупы
Р. во́дкупу во́дкупаў
Д. во́дкупу во́дкупам
В. во́дкуп во́дкупы
Т. во́дкупам во́дкупамі
М. во́дкупе во́дкупах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

во́дкуп, -у, мн. -ы, -аў, м.

У дарэвалюцыйнай Расіі: права на спагнанне дзяржаўных падаткаў, на манапольнае вядзенне гандлю, якое перадавалася казной прыватным асобам за грашовы ўзнос.

Вінны в.

Аддаць на в. што-н. (перан.: у поўнае распараджэнне).

|| прым. адкупны́, -а́я, -о́е.

Адкупная сістэма.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

во́дкуп, -пу м. о́ткуп

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

во́дкуп, ‑у, м.

У дарэвалюцыйнай Расіі — права па спагнанне дзяржаўных падаткаў, якое перадавалася казной прыватным асобам. Аддаць на водкуп. Заняцца водкупам.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Во́дкуп (БРС, КТС). Рус. о́ткуп, укр. ві́дкуп, польск. odkup, в.-луж. wotkup, чэш., славац. odkup, серб.-харв. ȍtkȗp, славен. odkúp, балг., макед. откуп. Да адкупіць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

адкупны́ гл. водкуп.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

о́ткуп во́дкуп, -пу м.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

адкупі́ць, -куплю́, -ку́піш, -ку́піць; -ку́плены; зак., што.

1. Атрымаць права на што-н., заплаціўшы грошы; узяць на водкуп; купіць (уст.).

А. увесь ураджай.

2. Купіўшы што-н., аддаць замест сапсаванага, згубленага (разм.).

А. кнігу.

|| незак. адкупля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Во́льніца ’звальненне ад прыгоннага права’ (Гарэц., Др.-Падб.); ’месца, дзе робіцца продаж вольнага (не на водкуп) віна’ (Нас., Яшк.). Рус. во́льница ’тс’, польск. wolnica ’свабодны продаж купцамі, якія не належалі да гандлёвага цэха гэтага горада’; ’вольны збор дрэва’, ’вольны ўваход у лес’. У бел. мове, магчыма, як самастойнае ўтварэнне ад вольны, так і запазычанне з рус.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

адкупі́ць, ‑куплю, ‑купіш, ‑купіць; зак., каго-што.

1. Атрымаць права на што‑н., заплаціўшы грошы; купіць. [Дзед:] — А пасля адкупілі ў пана лес купцы, высеклі, а бацькі нашыя зямлю адкупілі і поле зрабілі. Галавач. Вось паслы і кажуць: — Хоча цар адкупіць тваёй жалейкі чар. Танк. // Узяць на водкуп, заарандаваць. Адкупіць рыбалоўныя промыслы на год.

2. Разм. Купіўшы што‑н., аддаць у замест чаго‑н. сапсаванага, згубленага і пад. Адкупіць бібліятэцы згубленую кніжку.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)