Ва́лі

назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, нескланяльны

адз.
Н. Ва́лі
Р. Ва́лі
Д. Ва́лі
В. Ва́лі
Т. Ва́лі
М. Ва́лі

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

валі́ць², 1 і 2 ас. не ўжыв., ва́ліць; незак.

1. Ісці, рухацца натоўпам або па́даць, паднімацца ў вялікай колькасці (разм.).

Натоўп валіць.

Пара валіць.

2. заг. валі(це). Ужыв. як пабуджэнне да дзеяння (разм.).

Ну, валі ў магазін!

3. што. Качаючы, збіваць з воўны.

В. валёнкі.

|| зак. павалі́ць, -валю́, -ва́ліш, -ва́ліць (да 1 і 3 знач.) і звалі́ць, -валю́, -ва́ліш, -ва́ліць; -ва́лены (да 3 знач.).

Паваліў снег.

Паваліць (зваліць) усю воўну.

|| наз. вале́нне, -я, н. (да 3 знач.).

В. сукна.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Валяй! ’шпар!, валі!’ (КТС). З рус. валяй ’валі, шпар, дзейнічай’ (разм.), якое да валяць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

валі́ць

дзеяслоў, пераходны/непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. валю́ ва́лім
2-я ас. ва́ліш ва́ліце
3-я ас. ва́ліць ва́ляць
Прошлы час
м. валі́ў валі́лі
ж. валі́ла
н. валі́ла
Загадны лад
2-я ас. валі́ валі́це
Дзеепрыслоўе
цяп. час ва́лячы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

аджава́ць сов. отжева́ть;

◊ цяля́ты язы́к ~ва́лі — язы́к проглоти́л

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

зба́лаваць сов. избалова́ть;

бацькі́ ~валі дзіця́ — роди́тели избалова́ли ребёнка

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

неацэ́нны, ‑ая, ‑ае.

Надзвычай важны. Неацэнны набытак. Неацэнная дапамога. □ Валі здавалася, што галоўнае цяпер — выратаваць маёмасць друкарні: неацэнны шрыфт, вярстаткі, валікі. Карпаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

насо́ваць сов. насова́ть;

~валі ро́зных рэ́чаў у чамада́н — насова́ли ра́зных веще́й в чемода́н

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

здратава́ць сов. (исковеркать, повредить) истопта́ть, вы́топтать;

ко́ні ~ва́лі пасе́вы — ко́ни истопта́ли (вы́топтали) посе́вы

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

калдо́бісты, ‑ая, ‑ае.

З вялікай колькасцю калдобін. Калдобістая дарога гайдала нас, і Валі рабілася блага. Пташнікаў. Аўтобус, пакалыхваючыся з боку на бок, выплыў з калдобістай вулачкі на шырокую местачковую плошчу. Адамчык.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)