валы́нка
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
валы́нка |
валы́нкі |
| Р. |
валы́нкі |
валы́нак |
| Д. |
валы́нцы |
валы́нкам |
| В. |
валы́нку |
валы́нкі |
| Т. |
валы́нкай валы́нкаю |
валы́нкамі |
| М. |
валы́нцы |
валы́нках |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
валы́нка², -і, ДМ -нцы, ж.
Зацяжная справа; важданіна.
В. з рэцэнзіяй.
◊
Цягнуць валынку — марудзіць з ажыццяўленнем чаго-н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
валы́нка¹, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж.
Духавы народны музычны інструмент, зроблены з некалькіх трубак, устаўленых у скураны мяшок.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
валы́нка ж., муз. волы́нка;
◊ цягну́ць ~ку — тяну́ть каните́ль
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
валы́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.
1. Духавы народны музычны інструмент, зроблены з трубак, устаўленых у скураны мяшок; дуда.
2. перан. Зацяжная справа; важданіна. Дэталь невялічкая, а валынкі многа. «Звязда».
•••
Цягнуць валынку гл. цягнуць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Валы́нка 1 ’музычны інструмент’ (БРС). Усходнеславянскае слова: рус. волынка, укр. волинка. Ад тапоніма Валынь (Фасмер, 1, 347; Шанскі, 1, В, 154).
Валы́нка 2 ’валтузня, клопат’ (Бір. Дзярж.); ’сварка’ (Сцяшк. МГ); ’валакіта’ (Бяльк.). Рус. волынка ’тс’. З фразеалагічнага выразу цягнуць валынку; гл. валынка 1.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
волы́нкаI муз. валы́нка, -кі ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
дуда́, ‑ы, ДМ ‑дзе, ж.
Народны духавы музычны інструмент з дзвюх і больш трубак, устаўленых у скураны мяшок або пузыр, які надзімаецца праз трубку; валынка. Іграць на дудзе. □ Без музыкі, без дуды ходзяць ногі не туды. З нар.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Муццянка, муцьянка, муцянка ’дуда з трыма маленькімі дудачкамі, прымацаванымі да пузыра’ (Анім. дад., Кіркор). Польск. mutyanki, якое з multanka ’валынка’, mulitanka ’тс’, апошнія ад назвы Multany ’Валахія’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Валы́ніць ’зацягваць, адкладваць якую-небудзь справу’ (Бір. Дзярж.). Ад назоўніка валынка 2 ’валакіта, цяганіна’ (гл.). Рус. волынить, укр. волинити. Можна меркаваць, што семантычна падтрымліваецца сувяззю з вол — маруднай жывёлінай.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)