валту́зіцца, -ту́жуся, -ту́зішся, -ту́зіцца; незак. (разм.).

1. Рабіць бязладныя, хаатычныя рухі, дурэючы або стараючыся вызваліцца з якога-н. становішча.

Дзеці валтузяцца.

2. Доўга займацца якой-н. справай, важдацца.

Няма часу цяпер з гэтым в.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

валту́зіцца

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, зваротны, 2-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. валту́жуся валту́зімся
2-я ас. валту́зішся валту́зіцеся
3-я ас. валту́зіцца валту́зяцца
Прошлы час
м. валту́зіўся валту́зіліся
ж. валту́зілася
н. валту́зілася
Дзеепрыслоўе
цяп. час валту́зячыся

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

валту́зіцца несов., разг.

1. (около чего, с чем) вози́ться;

в. каля́ машы́ны — вози́ться о́коло маши́ны;

2. (шумно, суетливо двигаться) вози́ться; бара́хтаться

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

валту́зіцца, ‑тужуся, ‑тузішся, ‑тузіцца; незак.

Разм.

1. Рабіць хуткія, бязладныя, хаатычныя рухі, дурэючы або стараючыся вызваліцца з якога‑н. становішча. Вельмі забаўка было глядзець, як маленькія шэрыя трусяняткі валтузіліся ў клетцы, куляліся адзін цераз аднаго. Краўчанка. Узбягаю на ганак, бачу — валтузіцца нехта ў мяшку. Машара. // Змагацца доўга з пераменным поспехам. Шкірман ускаквае, хапае Касарэвіча загрудкі. Б’е кулаком.. Той дужы таксама — абодва падаюць на падлогу, валтузяцца. Навуменка.

2. Доўга займацца якой‑н. справай; важдацца, корпацца. Пакуль.. [Росцік] валтузіўся са скорасцямі, Якаў рыўком адкрыў яго кабіну і з-пад носа выхапіў ключы. Кулакоўскі. Валтузіцца са старой сеткай болей не было сэнсу. Новікаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

завалту́зіцца, ‑тужуся, ‑тузішся, ‑тузіцца; зак.

Пачаць валтузіцца.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

барука́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

Разм. Дужацца, валтузіцца. Вясёлыя, жывыя хлопцы перакідваліся жартамі, спявалі, а калі паблізу не было начальства, барукаліся. Лынькоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Мэлдацца ’валтузіцца’ (ашм., Сл. ПЗБ). Балтызм. Параўн. літ. maltis ’круціцца, ёрзаць’, ’важдацца, валтузіцца’, ’праціскацца’. ’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

правалту́зіцца, ‑тужуся, ‑тузішся, ‑тузіцца; зак.

Разм. Валтузіцца некаторы час. — Як мы дамовіліся ўчора? Выехаць на луг да сонца, а правалтузіліся на гэтым двары да снедання. Хадкевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Кубе́шкацца ’корпацца, валтузіцца’ (ТС). Магчыма, кантамінацыя кубліць (гл.) і кешкацца (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

колобро́дить несов., разг.

1. (возиться) валту́зіцца;

2. (проказничать) дурэ́ць, блазнава́ць;

3. (бесцельно блуждать) блука́ць, валачы́цца.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)