Бяро́за ж., г. Берёза
бяро́за ж. берёза;
○ карэ́льская б. — коре́льская берёза
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
бяро́за, ‑ы, ж.
1. Лісцевае дрэва сямейства бярозавых з белай карой. Расчасаўшы пругкім ветрам косы, Спаласнуўшы ногі у расе, Залатагаловыя бярозы Паўстаюць ва ўсёй сваёй красе. Аўрамчык. Пад сонцам грэліся бярозы У белым тонкім палатне. Бядуля. / у знач. зб. Сярод іншых дрэў тут пераважала бяроза. Шашкоў.
2. толькі адз. Драўніна гэтага дрэва; матэрыял. Ці ж можна словамі перадаць, як Даніла падбіраў клён, бярозу, дуб, асіну на цабэркі, вёдры, начоўкі і лыжкі? Бядуля.
•••
Карэльская бяроза — від бярозы з прыгожай узорыстай драўнінай на зрэзе.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бяро́за, -ы, мн. -ы, -ро́з, ж. і бярэ́зіна, -ы, мн. -ы, -зі́н, ж.
Лісцевае дрэва з белай карой, а таксама драўніна гэтага дрэва.
Б. — не пагроза: дзе стаіць, там і шуміць (прыказка).
|| памянш. бяро́зка, -і, ДМ -зцы, мн. -і, -зак, ж.
|| прым. бяро́завы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Бяро́за. Рус. берёза, укр. бере́за, польск. brzoza, чэш. břiza, балг. бре́за, серб.-харв. бре̏за і г. д. Прасл. *berza ’бяроза’. І.‑е. *bherāxg̑‑. Параўн. літ. béržas, лат. bęr̃zs, ст.-інд. bhūrjáḥ, ст.-ісл. bjǫrk, ст.-в.-ням. birihha ’бяроза’. І.‑е. корань, як думаюць, азначаў ’белы, светлы’: бяроза — *’светлае дрэва’. Сюды ж адносіцца і *berstъ ’бераст’. Праабражэнскі, 1, 24; Бернекер, 52; Фасмер, 1, 154; Брукнер, 45; Слаўскі, 1, 47; Махэк₂, 74 (апошні некалькі іначай). Да выразу бяро́завая каша, гл. Скрыпнік, Мовознавство, 1967, № 2, 83.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
бяроза, бярэзіна
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
разве́сісты, -ая, -ае.
3 шырока раскінутымі навіслымі галінамі.
Развесістая бяроза.
|| наз. разве́сістасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
карэ́льскі каре́льский;
○ ~кая — бяро́за коре́льская берёза
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Берёза г. Бяро́за, -зы ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
стро́мкі, -ая, -ае.
1. Круты, абрывісты.
С. ўзгорак.
2. Роўны і высокі.
Стромкая бяроза.
|| наз. стро́мкасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
самасе́йка, -і, ДМ -се́йцы, мн. -і, -се́ек, ж.
Расліна, якая вырастае з насення, што само асыпалася.
Бяроза-с.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)