буя́ны, -ая, -ае.

Скандальны, непакорны, схільны да буянства.

Б. характар.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Буяны́

назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, множны лік, множналікавы

мн.
Н. Буяны́
Р. Буяно́ў
Д. Буяна́м
В. Буяны́
Т. Буяна́мі
М. Буяна́х

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

буя́ны

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. буя́ны буя́ная буя́нае буя́ныя
Р. буя́нага буя́най
буя́нае		 буя́нага буя́ных
Д. буя́наму буя́най буя́наму буя́ным
В. буя́ны (неадуш.)
буя́нага (адуш.)		 буя́ную буя́нае буя́ныя (неадуш.)
буя́ных (адуш.)
Т. буя́ным буя́най
буя́наю		 буя́ным буя́нымі
М. буя́ным буя́най буя́ным буя́ных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

буя́ны (своенравный) бу́йный;

б. хара́ктар — бу́йный хара́ктер

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

буя́ны, ‑ая, ‑ае.

Які буяніць, схільны да буянства. Гаспадар, у якога ён гасцяваў, не на жарт спалохаўся: ніколі той не бачыў свайго былога партызанскага камандзіра такім буяным. Хадкевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

буя́н

назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. буя́н буя́ны
Р. буя́на буя́наў
Д. буя́ну буя́нам
В. буя́на буя́наў
Т. буя́нам буя́намі
М. буя́не буя́нах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

буя́н, ‑а, м.

Той, хто схільны буяніць; скандаліст. Яшчэ на рэпетыцыях Іван, гэты ўсяму інстытуту добра вядомы буян, калі трэба было цалавацца, чырванеў і адмаўляўся. Карпюк. Усё мяне здзіўляла. Жанчыны, не па-вясковаму баявыя і спрытныя на язык, мужчыны — маўклівыя ў працы і буяны, калі вып’юць. Асіпенка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

бу́йный

1. (бурный) бу́рны; (порывистый) пары́вісты; (сокрушительный) гвалто́ўны;

бу́йный ве́тер пары́вісты (гвалто́ўны) ве́цер;

2. (о растительности) вялі́кі, пы́шны, буйны́;

бу́йные хлеба́ вялі́кая (буйна́я) збажына́;

бу́йный рост трав пы́шны (буйны́) рост траў;

3. (своенравный) буя́ны; (сумасшедший) шалёны, звар’яце́лы;

бу́йный хара́ктер буя́ны (шалёны) хара́ктар.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Трахала́ ‘неразумная, бесталковая жанчына ці дзяўчына’ (Рэг. сл. Віц.), ‘растрэпа, неразумная’ (брасл., Сл. ПЗБ), сюды ж траха́ліць ‘гаварыць смешнае, забаўнае’ (Сцяшк. Сл.). Балцкае субстратнае пранікненне, якое Грынавяцкене (Сл. ПЗБ, 5, 122) суадносіць з літ. trãkas ‘буяны, апантаны’ з характэрнай субстытуцыяй зычных к/х на беларуска-літоўскім паграніччы.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Сібе́рны ‘пранізлівы халодны (пра вецер); злы, буяны (аб чалавеку)’ (ТСБМ, Шат., Сцяшк., Нік., Жд. 1), ‘вялікі’: сіберны мароз (Пятк., Сержп. Прымхі, Жд. 2), ‘злосны, дрэнны’ (Жыв. сл.), сібі́рны ‘злы, жорсткі’ (Некр., Бяльк., Жд. 1, Скарбы), сібі́рка ‘сіберны, халодны вецер’ (Бяльк.), sibièrny ‘вылюдак, прыгнятальнік’ (Федар. 4), sibírnik ‘бандыт, крымінальнік’ (Варл.). Рус. смал., варонеж. сиби́рный ‘зверскі, злы’. Калі меркаваць па першым значэнні, то, відавочна, з сівер (гл.) пад уплывам Сібір у духу народнай этымалогіі.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)