Бры́ла ’глыба’; бры́ля ’валік зямлі’ (Жд.). Укр. бри́ла ’глыба, вялікі кусок; скала і г. д.’, польск. bryła. Цёмнае слова. Смешак (MPKJ, IV, 391–393) зыходзіць з і.-е. *bher‑ ’біць, рэзаць’: *bhrū‑lā. Параўн. яшчэ Слаўскі, 1, 45 (падтрымлівае гэту версію); Рудніцкі, 207 (сумняваецца). Паводле Бернекера, 93, няяснае слова. Адносна магчымай роднаснасці з літ. brilà ’вялікі кусок і г. д.’ гл. Фрэнкель, 1, 58.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

бры́ць

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. бры́ю бры́ем
2-я ас. бры́еш бры́еце
3-я ас. бры́е бры́юць
Прошлы час
м. бры́ў бры́лі
ж. бры́ла
н. бры́ла
Загадны лад
2-я ас. бры́й бры́йце
Дзеепрыслоўе
цяп. час бры́ючы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

брысці́, брыду́, брыдзе́ш, брыдзе́; брыдзём, брыдзяце́, брыду́ць; брыў, брыла́, -ло́; брыдзі́; незак.

Ісці павольна, з цяжкасцю перастаўляючы ногі; цягнуцца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дабрысці́, -брыду́, -брыдзе́ш, -брыдзе́; -брыдзём, -брыдзяце́, -брыду́ць; -бры́ў, -брыла́, -ло́; -брыдзі́; зак. (разм.).

Марудна, з цяжкасцю дайсці куды-н., да якога-н. месца.

Д. ў горад.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ляда́шчы, -ая, -ае (разм.).

1. Кволы, слабы, хілы.

За возам брыла лядашчая карова.

2. Стары, струхлелы; збуцвелы.

Лядашчая вопратка слаба грэла.

3. Дрэнны, нягодны.

|| наз. ляда́шчасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

брысці́

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. брыду́ брыдзё́м
2-я ас. брыдзе́ш брыдзяце́
3-я ас. брыдзе́ брыду́ць
Прошлы час
м. бры́ў брылі́
ж. брыла́
н. брыло́
Загадны лад
2-я ас. брыдзі́ брыдзі́це
Дзеепрыслоўе
цяп. час брыдучы́

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

падбрысці́, ‑брыду, ‑брыдзеш, ‑брыдзе; пр. падбрыў, ‑брыла, ‑брыло; заг. падбрыдзі; зак.

Брыдучы, падысці, наблізіцца да каго‑, чаго‑н. Падбрысці да вёскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прабрысці́, ‑брыду, ‑брыдзеш, ‑брыдзе; ‑брыдзём, ‑брыдзяце; пр. прабрыў, ‑брыла, ‑брыло; заг. прабрыдзі; зак., што і без дап.

1. Прайсці ўброд.

2. З цяжкасцямі прайсці, прабрацца.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

набрысці́, -брыду́, -брыдзе́ш, -брыдзе́; -брыдзём, -брыдзяце́, -брыду́ць; -бры́ў, -брыла́, -ло́; -брыдзі; зак.

1. на каго-што і без дап. Ідучы, выпадкова на каго-, што-н. наткнуцца, натрапіць, убачыць каго-, што-н.

Н. на леснічоўку.

2. безас. Прыйсці ў нейкай колькасці (разм.).

Набрыло нямала разявак.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пабрысці́, ‑брыду, ‑брыдзеш, ‑брыдзе; ‑брыдзём, ‑брыдзяце; пр. пабрыў, ‑брыла, ‑брыло; зак.

Пайсці павольна, з цяжкасцю перастаўляючы ногі. Я і маёр Анікееў выйшлі з хаты і пабрылі ўздоўж дарогі па сцяжынцы. Хомчанка. [Антон] дастаў з калодзежа вядро вады, напіўся і, нібы п’яны, пабрыў на вуліцу. Грамовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)