бо́ршч

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. бо́ршч баршчы́
Р. баршчу́ баршчо́ў
Д. баршчу́ баршча́м
В. бо́ршч баршчы́
Т. баршчо́м баршча́мі
М. баршчы́ баршча́х

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

боршч, баршчу́, м.

Вадкая страва, прыгатаваная з буракоў і іншай агародніны.

Апетытны б.

|| ласк. баршчо́к, -шчку́, м. і бо́ршчык, -у, м.

Добры баршчок, ды малы гаршчок (з нар.). Хлопчыку — раз хлеба, два разы боршчыку (з нар.).

|| прым. баршчо́вы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

боршч (род. баршчу́) м. борщ

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

боршч, баршчу, м.

Негустая страва, прыгатаваная з буракоў, капусты, інш. агародніны і прыпраў. Украінскі боршч. □ У той жа час у Васілёвай хаце ўсе таксама сядзелі за сталом, ўпоцемку сёрбалі боршч. Мележ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Боршч ’ежа, суп’; таксама назва раслін. Рус. борщ, укр. борщ, польск. barszcz, чэш. bršť, славен. břšč. Прасл. bъrščь ’расліна Heracleum’ (< *bъrsti̯o‑). Параўн. ст.-інд. bhṭr̥ṣi‑ ’вастрыё’ і некаторыя іншыя і.-е. формы (першапачаткова ’расліна з вострымі лісцямі’). Іншыя версіі не пераконваюць. Бернекер, 109; Фасмер, 1, 198 (там і агляд літ-ры); Слаўскі, 1, 27–28. Махэк₂ (69) выводзіць з асновы *br̥sk‑ ’быць кіслым’ (а таксама думае пра «праеўрапейскае» слова). Версію Махэка падтрымлівае Мяркулава, Очерки, 60–62 (там і агляд форм і праблематыкі).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

нава́рысты, -ая, -ае.

3 густым наварам.

Н. боршч.

|| наз. нава́рыстасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

кіслі́ць, -лю́, -лі́ш, -лі́ць; -лі́м, -ліце́, -ля́ць; кі́слены; незак., што.

Рабіць кіслым.

К. боршч.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

перапе́рчыць, -чу, -чыш, -чыць; -чаны; зак., што.

Вельмі наперчыць.

П. боршч.

|| незак. перапе́рчваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прыва́рак, -рку, м.

Гатаваная страва; таксама прадукты харчавання, у тым ліку заправа, якія выкарыстоўваюцца пры гатаванні гарачых страў.

П. у боршч.

|| прым. прыва́рачны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прыкра́сіць, -а́шу, -а́сіш, -а́сіць; -а́шаны; зак., што.

1. Аздобіць, упрыгожыць.

П. апавяданне дасціпнай выдумкай (перан.).

2. Тое, што і закрасіць.

П. боршч.

|| незак. прыкра́шваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)