блішча́к, -у́, м.
Ужыв. як частка састаўной назвы некаторых мінералаў.
Жалезны б.
Свінцовы б.
Сярэбраны б.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
блішча́к
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
| Н. |
блішча́к |
| Р. |
блішчаку́ |
| Д. |
блішчаку́ |
| В. |
блішча́к |
| Т. |
блішчако́м |
| М. |
блішчаку́ |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
блішча́к, -ку́ м., мин. блеск;
жале́зны (свінцо́вы) б. — желе́зный (свинцо́вый) блеск
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
блішча́к, ‑у, м.
У выразах: жалезны блішчак, свінцовы блішчак, сярэбраны блішчак — назвы мінералаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сурьмя́ный сурмя́ны;
сурьмя́ный блеск мин. сурмя́ны блішча́к.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сурмя́ны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да сурмы 1 (у 1 знач.), утрымлівае ў сабе сурму. Сурмяныя руды. Сурмяны блішчак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
свинцо́вый
1. свінцо́вы;
свинцо́вый блеск свінцо́вы блішча́к;
2. перен. (о цвете) алавя́ны;
свинцо́вые ту́чи алавя́ныя хма́ры.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сере́бряный в разн. знач. сярэ́браны;
сере́бряная ло́жка сярэ́браная лы́жка;
сере́бряная руда́ сярэ́браная руда́;
сере́бряный блеск мин. сярэ́браны блішча́к;
◊
сере́бряная сва́дьба сярэ́бранае вясе́лле.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сярэ́браны в разн. знач. сере́бряный;
~ная руда́ — сере́бряная руда́;
~ная лы́жка — сере́бряная ло́жка;
с. звон — сере́бряный звон;
с. блішча́к — мин. сере́бряный блеск;
○ ~нае вясе́лле — сере́бряная сва́дьба
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
свінцо́вы, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да свінцу (у 1 знач.); зроблены са свінцу. Свінцовы злітак. Свінцовая куля. // Звязаны з уздзеяннем свінцу. Свінцовая інтаксікацыя. // Які ўтрымлівае свінец або свінцовае злучэнне. Свінцовыя бялілы. Свінцовыя руды. Свінцовая вада. // Звязаны з перапрацоўкай і здабычай свінцу. Свінцовыя распрацоўкі. Свінцовы руднік.
2. Цёмна-шэры, колеру свінцу. Свінцовыя хмары. □ Хмурны дзень, свінцовае неба ўзмацнялі ўражанне кволасці раслін. Мяжэвіч.
3. перан. Цяжкі; пануры, гнятучы. Тышкевіч напружваў памяць. У свінцовай галаве ніводнага пробліску. Асіпенка. Я свінцовыя вейкі свае расчыніў, Свет хіснуўся — такі нетрывалы і дзіўны. Панчанка. [Маці] гнялі цяжкія свінцовыя думкі. Дзе сыны? Дзе яе мілыя, любыя хлопчыкі? Ставер. Маўчанне было свінцовае, і ў гэтым маўчанні прагучаў голас: — Рацыя! Караткевіч.
4. перан. Які мае адносіны да свінцу (у 2 знач.). А зверху, з узгоркаў, не пераставаў сыпацца свінцовы град. М. Ткачоў. Назар Пашкевіч і Барыс Падгорны трымаліся каля Нічыпара Дубініна, які з кулямёта паліваў фашыстаў свінцовым дажджом. Гурскі.
•••
Свінцовы блішчак гл. блішчак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)