бить несов.

1. в разн. знач. біць; (раздроблять — ещё) таўчы́; (о запахе — ещё) дава́ць;

бить кува́лдой біць кува́лдай;

во́лны бьют хва́лі б’юць;

за́тхлость в нос бьёт за́тхласць у нос б’е (дае́);

бить врага́ біць во́рага;

бить зве́ря біць зве́ра;

бить из ору́дий біць з гарма́т;

винто́вка бьёт на два киломе́тра вінто́ўка б’е на два кіламе́тры;

бить по воро́там спорт. біць па варо́тах;

бить по бюрократи́зму біць па бюракраты́зме;

бить кирпи́ч біць (таўчы́) цэ́глу;

в бу́бен бить у бу́бен біць;

часы́ бьют двена́дцать гадзі́ннік б’е двана́ццаць;

кровь бьёт струёй кроў б’е струме́нем;

ка́шель бьёт ка́шаль б’е;

бить (па́хтать) ма́сло біць (збіва́ць) ма́сла;

ружьё бьёт хорошо́ стрэ́льба б’е до́бра;

бить пти́цу на лету́ біць пту́шку на ляту́;

бить хвосто́м біць хвасто́м;

2. (наносить побои, избивать) біць; разг. таўчы́, лупі́ць;

бить ребёнка біць дзіця́;

бить по голове́ біць па галаве́;

3. (забивать — птицу, скот) забіва́ць, рэ́заць, біць; (свиней — обычно) кало́ць;

4. (трясти, приводить в дрожь) разг. трэ́сці, калаці́ць; (о кашле) біць;

его́ бьёт лихора́дка яго́ трасе́ ліхама́нка;

5. карт. біць, крыць;

6. (о поклонах) біць, адбіва́ць;

бить отбо́й біць адбо́й;

бить по карма́ну біць па кішэ́ні;

бить в ладо́ни пля́скаць у ла́дкі (у дало́ні);

бить трево́гу біць трыво́гу;

бить рублём біць рублём;

бить в цель біць у цэль;

бить ми́мо це́ли біць мі́ма цэ́лі;

жизнь бьёт ключо́м жыццё б’е крыні́цай, жыццё кіпі́ць;

бить баклу́ши біць бі́бікі (лы́нды);

бить чело́м біць чало́м;

бить наверняка́ рабі́ць (разлі́чваць) беспамылко́ва;

бить в глаза́ біць (кі́дацца) у вочы;

бить в (одну́) то́чку біць у (адну́) кро́пку, біць у адно́;

бить на эффе́кт біць на эфе́кт;

бить по рука́м біць па рука́х;

бить че́рез край бу́рна праяўля́цца;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

тру́шчыць несов. кроши́ть, лома́ть; дроби́ть, бить;

т. шкло — дроби́ть (бить) стекло́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

лы́нды: біць л. бить баклу́ши

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

баклу́ши / бить баклу́ши біць лы́нды (бі́бікі);

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

постёгивать несов. (бить) разг. пасцёбваць, пахво́стваць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

стега́тьI несов. (бить) сцяба́ць, хваста́ць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Літа́ўры ’ударны музычны інструмент’ (ТСБМ). З рус. литавры ’тс’, якое з с.-грэч. πολυταυρέα ’літаўры’ ў выніку гаплалогіі: ст.-рус. бить политавры > бить по литаврам > бить в литавры (Фасмер, 2, 501; Крукоўскі, Уплыў, 84). Брукнер (Die Slav. Fremdw. in Litauischen, Weimer, 1887, 23) рус. лексему выводзіць з літ. litaũras ’тс’, супраць чаго Мікала (Beitrage zur Kunde der indoger. Spr., Göttingen, 1895, 118).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

біць несов.

1. в разн. знач. бить; (масло — ещё) па́хтать; (кнутом и т.п. — ещё) хлеста́ть;

б. кува́лдайбить кува́лдай;

хва́лі б’юць — во́лны бьют;

за́тхласць у нос б’е — за́тхлость в нос бьёт;

б. зве́рабить зве́ря;

б. з гарма́тбить из ору́дий;

вінто́ўка б’е дакла́дна — винто́вка бьёт то́чно;

б. па варо́тахспорт. бить по воро́там;

б. па бюракраты́змебить по бюрократи́зму;

б. цэ́глубить кирпи́ч;

у бу́бен б. — в бу́бен бить;

гадзі́ннік б’е двана́ццаць — часы́ бьют двена́дцать;

ка́шаль б’е — ка́шель бьёт;

б. хвасто́мбить хвосто́м;

б. ма́слабить (па́хтать) ма́сло;

б. во́рагабить врага́;

2. (избивать, наказывая) бить, поро́ть, сечь, избива́ть, колоти́ть;

3. (выбрасывать на поверхность струю, фонтан) хлеста́ть, фонтани́ровать;

4. (вколачивать) забива́ть;

б. па́лі — забива́ть сва́и;

5. (о поклонах) бить, класть, отве́шивать;

6. бить; стуча́ть;

б. кулака́мі ў дзве́рыбить (стуча́ть) кулака́ми в две́ри;

7. карт. бить, покрыва́ть, крыть;

ба́йды б.бить баклу́ши;

б. адбо́йбить отбо́й; идти́ на попя́тный (на попя́тную);

б. трыво́губить трево́гу;

б. рублёмбить рублём;

б. па кішэ́нібить по карма́ну;

б. у цэльбить в цель;

б. мі́ма цэ́лібить ми́мо це́ли;

б. сябе́ ў гру́дзібить себя́ в грудь;

б. у званы́бить в колокола́;

б. у адну́ кро́пкубить в одну́ то́чку;

б. у хаму́т — арта́читься;

як у бу́бен б. — говори́ть в оди́н го́лос;

б. пакло́ныбить покло́ны;

лы́нды (бі́бікі) б.бить баклу́ши;

б. крыні́цайбить ключо́м;

б. у во́чыбить в глаза́;

ляжа́чага не б’юцьпосл. лежа́чего не бьют;

б’юць і пла́каць на даю́цьпогов. бьют и пла́кать не даю́т

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

калашма́ціць несов., разг. бить, колоти́ть, колошма́тить

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

катава́ць несов. пыта́ть; му́чить; бить; истяза́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)