зу́б’е, -я, н., зб.

Зубцы (гл. зубец у 1 знач.).

З. бараны.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

барана́, -ы́, мн. баро́ны і (з ліч. 2, 3, 4) бараны́, -ро́н, ж.

Сельскагаспадарчая землеапрацоўчая прылада ў выглядзе рамы з вертыкальнымі зубамі для рыхлення глебы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

зубе́ц, -бца́, мн. -бцы́, -бцо́ў, м.

1. Востры выступ на інструменце, прыладзе, частцы машыны.

З. пілы.

Зубцы бараны.

Зубцы ў граблях.

2. звычайна мн. Надбудова на крапасной сцяне ў выглядзе слупкоў, размешчаных на аднолькавай адлегласці.

|| памянш. зу́бчык, -а, мн. -і, -аў, м. (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

зу́б’е, ‑я, н., зб.

Зубы (у машыне, якой‑н. прыладзе і інш.). Зуб’е бараны. □ Сілівон сядзеў на ахапку сухой асакі.., выстругваў зуб’е для грабляў. Лынькоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пабаранава́ць, ‑ную, ‑нуеш, ‑нуе; зак., што.

1. Апрацаваць пры дапамозе бараны. Як толькі з поля сышоў снег, калгаснікі пабаранавалі пасевы ў два сляды. «Беларусь».

2. і без дап. Баранаваць некаторы час. Пабаранаваць да абеду.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Абаро́нкі, обаронкі ’перавясла з кручаных дубцоў, якім змацоўваюцца зубы бараны паміж драўлянымі прутамі’ (Дзімітр.). Гл. барана.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Пліско́ўка ’вяроўка, якою прывязваюць ворчык да бараны’ (Бяльк.). Няясна. Магчыма, з ’ маскоўка — вяроўка з пласканёў (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Рэге́ля, рагеля ’від кломлі (рыбалоўная прылада)’ (ТС). Укр. раге́ля ’рэдкая сетка для лоўлі ракаў’. Магчымая сувязь з літ. назвай палазоў для перацягвання бараны ragelės. Параўн. семантыку назваў рыбалоўных прылад полаз (гл. полаз 2), сані.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Самалу́к, самайлу́к ’аснова драўлянай бараны (дубовая палка, якая абгінае барану з трох старон)’ (рагач., Сл. ПЗБ), самолу́к ’тс’ (Выг.), самайлу́к ’тс’ (Рам., 8), ’лук’ (Ян.), ’хто няўмелы’ (пух., Сл. ПЗБ), ’гультай’ (Мат. Маг.). Да сам і лук 1 (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

барана́, ‑ы; мн. бароны; ‑рон; ж.

Землеапрацоўчая прылада ў выглядзе рамы з вертыкальнымі зубамі або дыскамі, пры дапамозе якой разрыхляюць глебу. Крутаплечы, з пудовымі кулакамі, каваль Кастусь Махнач з ранку да вечара рамантаваў са сваімі памочнікамі плугі, бараны, перацягваў колы, акоўваў перадкі. Курто. Заблішчалі ў праменях сонца дыскавыя вароны і пайшлі рэзаць гэтыя доўгія палоскі. Сташэўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)