Барано́ва ’баранеса’. Запазычанне з польск. baronowa (да baron ’барон’).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
барано́ў
прыметнік, прыналежны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
барано́ў |
барано́ва |
барано́ва |
барано́вы |
| Р. |
барано́вага |
барано́вай барано́вае |
барано́вага |
барано́вых |
| Д. |
барано́ваму |
барано́вай |
барано́ваму |
барано́вым |
| В. |
барано́ў (неадуш.) барано́вага (адуш.) |
барано́ву |
барано́ва |
барано́вы (неадуш.) барано́вых (адуш.) |
| Т. |
барано́вым |
барано́вай барано́ваю |
барано́вым |
барано́вымі |
| М. |
барано́вым |
барано́вай |
барано́вым |
барано́вых |
Крыніцы:
krapivabr2012,
prym2009,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
барано́ў
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
барано́ў |
барано́ва |
барано́ва |
барано́вы |
| Р. |
барано́вага |
барано́вай барано́вае |
барано́вага |
барано́вых |
| Д. |
барано́ваму |
барано́вай |
барано́ваму |
барано́вым |
| В. |
барано́ў (неадуш.) барано́вага (адуш.) |
барано́ву |
барано́ва |
барано́вы (неадуш.) барано́вых (адуш.) |
| Т. |
барано́вым |
барано́вай барано́ваю |
барано́вым |
барано́вымі |
| М. |
барано́вым |
барано́вай |
барано́вым |
барано́вых |
Крыніцы:
krapivabr2012,
prym2009,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
Бабіна лета. Рус. бабье лето, укр. бабине літо, бабське літо, польск. babie lato, чэш. babí léto, ням. Altweibersommeri г. д. Назва шырока вядома ў еўрапейскіх мовах. Здаецца, што яна асноўваецца на ўяўленні аб познім каханні старых жанчын, удоў. Гл. Леман, Altweib.; Пауль, Wörterb., 19; Клюге, 18 (там і шмат ням. дыял. форм, якія раскрываюць этымалогію); Махэк₂, 40; Галынська–Баранова, Ukr. nazwy, 61 (Качэрган, Мовознавство, 1971, 2, 87, як і Я. Галавацкі, непераканаўча лічыць, што назва адносіцца да дамашняй працы жанчын пасля жніва). З неіндаеўрапейскіх моў можна прывесці тур. gelin havasí ’цёплае, яснае надвор’е’ (дзе gelin ’нявеста, маладая’, ’нявестка’).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ве́расень. Ст.-бел. вресень, врешень ’верасень’ (з XVI ст.; Булыка, Запазыч.). Укр. ве́ресень (ст.-укр. вресень). У Насовіча форма вресень (з заўвагай: «Употребляется шляхтою»). Усх.-слав. формы з паўнагалоссем з’явіліся даволі позна. Лічыцца, што вресень (і ве́расень, ве́ресень) — запазычанне з польск. (польск. wrzesień ’верасень’ ад назвы расліны верас: польск. wrzos, прасл. *versъ; гл. ве́рас). Гл. Галыньска–Баранова, Ukr. nazwy, 58–61 (падрабязна, з лінгвагеаграфіяй). Менш пераконвае думка, што вресень — гэта ўсх.-слав. слова, але толькі «славянізаванае». Рудніцкі (1, 353) усх.-слав. (укр.) ве́ресень выводзіць прама ад назвы расліны ве́рес, не закранаючы пытанне аб магчымасці запазычання. Качарган (Мовознавство, 1971, № 2, 88) форму вресень лічыць стараславянізмам. Неверагодна Дабрадомаў (РР, 1967, № 5, 57), які звязвае слав. *versьnь з дзеясловам тыпу рус. вереща́ть.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)