Бандуры́
назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, множны лік, множналікавы
|
мн. |
| Н. |
Бандуры́ |
| Р. |
Бандуро́ў |
| Д. |
Бандура́м |
| В. |
Бандуры́ |
| Т. |
Бандура́мі |
| М. |
Бандура́х |
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
банду́ра
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
банду́ра |
банду́ры |
| Р. |
банду́ры |
банду́р |
| Д. |
банду́ры |
банду́рам |
| В. |
банду́ру |
банду́ры |
| Т. |
банду́рай
банду́раю |
банду́рамі |
| М. |
банду́ры |
банду́рах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
тарба́н, -а, мн. -ы, -аў, м.
Струнны шчыпковы музычны інструмент, блізкі да бандуры.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
бандуры́ст, ‑а, М ‑сце, м.
Музыкант, які іграе на бандуры.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тарба́н, ‑а, м.
Струнны шчыпковы музычны інструмент, блізкі да бандуры.
[Ад іт. tiorba.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бандуры́ст, -а, М -сце, мн. -ы, -аў, м.
Музыкант, які іграе на бандуры.
|| ж. бандуры́стка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так.
Трыа бандурыстак.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Галасні́к ’грыф (у скрыпцы)’ (Шат.). Параўн. укр. голосни́к ’адтуліна ў сярэдзіне дэкі бандуры, гітары і г. д.’ (Грынч.). Ці не запазычанне гэта з польск. głośnik?
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тарба́н ’струнны шчыпковы музычны інструмент, блізкі да бандуры’ (ТСБМ), параўн.: “белорусский торбан (нечто вроде гитары)” (Шпіл., Путешествие, 115), тараба́н ’музычны інструмент з 24 струнамі, які вісеў на грудзях’ (Варл.), сюды ж, магчыма, тараба́јка ’від гітары’ (Вруб.). Укр. то́рба́н ’музычны інструмент, падобны да бандуры’, рус. торба́н, польск. tyorba, torban, teorban ’вялікая лютня; бандура’. Праз польскую мову з італ. tiorba ’лютня’. Інструмент вынайдзены ў XVI ст. у Фларэнцыі, паходжанне італьянскага слова невядома (Брукнер, 568; Фасмер, 4, 82; ЕСУМ, 5, 602). Агляд версій гл. Праці, 984–985. У народнай мове збліжана з тарабан ’барабан’, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ *Ла́дачка, лун. падонка ’складка ў спадніцы, сукенцы’ (Шатал.), ладанкі ’зборкі’ (Мат. Гом.), ладка, латка ’тс’ (капыл., Сл. паўн.-зах.). Роднаснае з рус. наўг. лады ’клёпкі ў бочцы’, астрах, ’лінія сутыку дзвюх дошак у даўжыню; паз паміж імі’, рус. лад ’клавішы’, ’папярочныя парожкі на шыйцы балалайкі, бандуры, гітары і інш.’ Да лад (гл.). У выніку кантамінацыі з лексемай складка ў лад змяніўся род і канчатак.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)