аху́таць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак., каго-што.
1. Абгарнуць чым-н., захутаць.
А. ногі коўдрай.
2. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.), перан. Агарнуць, пакрыць чым-н.
Туман ахутаў лес.
|| незак. аху́тваць, -аю, -аеш, -ае.
|| звар. аху́тацца, -аюся, -аешся, -аецца; незак. аху́твацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
аху́таць
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
аху́таю |
аху́таем |
| 2-я ас. |
аху́таеш |
аху́таеце |
| 3-я ас. |
аху́тае |
аху́таюць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
аху́таў |
аху́талі |
| ж. |
аху́тала |
| н. |
аху́тала |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
аху́тай |
аху́тайце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
аху́таўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
аху́таць сов.
1. оку́тать;
2. перен. оку́тать; покры́ть;
ноч ~тала зямлю́ густо́й це́мрай — ночь оку́тала (покры́ла) зе́млю густо́й темното́й;
дым ~таў дрэ́вы — дым оку́тал дере́вья
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
аху́таць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.
1. Укрыць з усіх бакоў, абгарнуць чым‑н.; захутаць. Ахутаць шыю шалікам.
2. перан. Пакрыць чым‑н., агарнуць. Шэрань заслала палі, схавала абрысы ўзгоркаў і пералескаў, ахутала бярозавыя гаі і прысады ля дарог. Хадкевіч. Цёмная восеньская ноч ахутала Неапалітанскі заліў. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
оку́тать сов.
1. аху́таць, ахіну́ць, укруці́ць;
2. перен. аху́таць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
аху́тваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да ахутаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аху́таны, ‑ая, ‑ае.
Дзеепрым. зал. пр. ад ахутаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Во́кут ’агароджанае месца для жывёлы (на полі ці ў лесе)’ (ДАБМ, 783; маг., Яшк.). Аддзеяслоўнае ўтварэнне ад *акутаць (параўн. літар. ахутаць ’пакрыць, абгарнуць’), як закута ’хлеў’ ад закутаць ’зачыніць, загарадзіць плотам’ (Котков, Очерки, 279; Лучыц-Федарэц, Лекс. Палесся, 186). Аб суаднесенасці варыянтаў акутаць — ахутаць у бел. мове гл. Казлова, дыс.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ахіну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; -ну́ты; зак., каго-што.
1. Агарнуць, ахутаць чым-н.
Хусткай а. дзіця.
2. перан. Акружыць увагай.
Курганы слава ахінула.
А. ласкай.
|| незак. ахіна́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
аху́таны
1. оку́танный;
2. перен. оку́танный; покры́тый;
1, 2 см. аху́таць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)