ата́ка
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
ата́ка |
ата́кі |
| Р. |
ата́кі |
ата́к |
| Д. |
ата́цы |
ата́кам |
| В. |
ата́ку |
ата́кі |
| Т. |
ата́кай
ата́каю |
ата́камі |
| М. |
ата́цы |
ата́ках |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
ата́ка, -і, ДМ ата́цы, мн. -і, ата́к, ж.
1. Імклівы напад войск на праціўніка.
Адбіць атаку.
2. перан. Рашучы наступ (у спрэчцы, у гульні і пад.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ата́ка ж., воен., перен. ата́ка;
паве́траная а. — возду́шная ата́ка;
псіхалагі́чная а. — психологи́ческая ата́ка
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ата́ка прям., перен. ата́ка, -кі ж.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ата́ка, ‑і, ДМ атацы, ж.
Імклівы напад на пазіцыі праціўніка. Ісці ў атаку. Псіхічная атака. Лабавая атака. □ Батарэя, у якой служыў Зыбін і ў якой засталася толькі адна гармата, адбівала атаку нямецкіх танкаў. Мележ. Пад шчыльнай завесай агню партызаны падняліся ў атаку. Навуменка. / У спартыўных гульнях. Люблю я ў футболе юнацкую сілу, Дакладнасць удараў, атак прыгажосць. Панчанка. // перан. Рэзкае абвастрэнне хваробы. Паведамленне ўрача аб тым, што хворая перанесла першую атаку рэўматызму ў нямецкім лагеры, узварухнула [Праша]. Шамякін. // перан. Разм. Дзеянне, накіраванне на дасягненне якой‑н. мэты. Тым часам маці даставала Чыгунчык з печы, лыжку брала І верашчаку налівала. А за сталом на верашчаку Падгатаўлялі ўжо атаку. Колас. Давайце песняй весці людзей За камунізм у атаку. Панчанка. — А як гэта ты, сусед, умудрыўся Антосевых качак перастраляць? — Макарчук перайшоў у атаку на Сіняўскага. Курто.
[Фр. attaque.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ата́ка. Рус., укр. атака. У беларускай з рускай (Крукоўскі, Уплыў, 72; Курс суч., 166) у канцы XIX — пачатку XX ст. (Гіст. лекс., 246), дзе з нямецкай ці непасрэдна з французскай (Фасмер, 1, 95; Шанскі, 1, А, 169) з канца XVII ст. (Асманаліеў, ЭИРЯ, 6, 102–103). Польскае пасрэдніцтва для рускага слова (Біржакава, Очерки, 344) няпэўна: у польскай іншае граматычнае афармленне — atak.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
лобово́й лабавы́;
лобова́я ата́ка воен. лабава́я ата́ка;
лобово́е стекло́ лабаво́е шкло.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
штурмо́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж.
Паветраная атака з невялікай вышыні.
Ш. варожага аэрадрома.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
псіхі́чны психи́ческий;
~нае расстро́йства — психи́ческое расстро́йство;
~ныя хваро́бы — психи́ческие боле́зни;
~ная ата́ка — психи́ческая ата́ка
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
вы́дыхнуцца, -нуся, -нешся, -нецца; -ніся; зак.
Патраціць усе сілы, знясілець.
Атака выдыхнулася (перан.: аслабла).
|| незак. выдыха́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)