а́стра, -ы, мн. -ы, -аў, ж.
Травяністая дэкаратыўная расліна сямейства складанакветных з буйнымі кветкамі рознай афарбоўкі, звычайна без паху.
|| прым. а́стравы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
а́стра
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
а́стра |
а́стры |
| Р. |
а́стры |
а́страў |
| Д. |
а́стры |
а́страм |
| В. |
а́стру |
а́стры |
| Т. |
а́страй
а́страю |
а́страмі |
| М. |
а́стры |
а́страх |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
а́стра бот. а́стра, -ры ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
а́стра, ‑ы, ж.
Травяністая дэкаратыўная расліна сямейства складанакветных з буйнымі кветкамі рознай афарбоўкі без паху. На тумбачцы каля ложка хворага ў шкляным збанку стаялі прыгожыя свежыя кветкі — белыя і ружовыя астры, цёмна-карычневыя гваздзікі. Краўчанка.
[Ад грэч. astron — зорка.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
А́стра ’садова-дэкаратыўная расліна Aster L.’ (БРС). Рус., балг. астра, укр. айстра, гайстра, польск. aster, чэш., славац., славен. astra. З рускай (Крукоўскі, Уплыў, 88), дзе з канца XVIII ст. (Шанскі, 1, А, 166). Рускае слова лічаць запазычаным з ням. Aster ці франц. aster (Фасмер, 1, 94), што, аднак, не тлумачыць рускія формы. Хутчэй трэба лічыць непасрэдным запазычаннем з лацінскай, дзе astrum, aster мае ў множным ліку форму astra, якая і была запазычана. Лацінскае з грэч. ἀστήρ ’зорка’; назва кветкі паводле яе формы ўжо ў грэчаскай.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
астра...,
Першая састаўная частка складаных слоў, якая адпавядае слову «зорны», напрыклад: астрафізіка, астралогія.
[Ад грэч. astron — зорка.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Растру́ха ’садовая астра кітайская, Callistephus chinensis Cass.’ (Кіс.). Няясна. Магчыма да наступнага слова з-за махрыстасці кветак расліны.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Прапярэ́ня, прапярэшія. прапярэнне ’перагародка’ (трак., астра в., Сняшк. Сл. і Сл. ПЗБ). Фанетычна адаптаваны паланізм, параўн. польск. przepierzeń і е ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тарэ́лачка ’астра’ (б.-каш., ельск., лоеў., Расл. св.). Параўн. укр. дыял. тарі́лка ’тс’, тарі́лочка ’хрызантэма’. З-за знешняга падабенства суквецця да талерачкі параўн. н.-луж. talariki ’астры’ ад talarik ’талерачка’ (ЕСУМ, 5, 523). Да наступнага слова, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)