асталява́цца, -лю́юся, -лю́ешся, -лю́ецца; -лю́йся; зак. (разм.).
Пасяліцца, трывала ўладкавацца, аб’жыцца дзе-н.
А. на новым месцы.
|| незак. асталёўвацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
асталява́цца
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
асталю́юся |
асталю́емся |
| 2-я ас. |
асталю́ешся |
асталю́ецеся |
| 3-я ас. |
асталю́ецца |
асталю́юцца |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
асталява́ўся |
асталява́ліся |
| ж. |
асталява́лася |
| н. |
асталява́лася |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
асталю́йся |
асталю́йцеся |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
асталява́ўшыся |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
асталява́цца сов., разг. (устроиться) обоснова́ться
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
асталява́цца, ‑лююся, ‑люешся, ‑люецца; зак.
Пасяліцца, асесці. Адным словам, жыхарства гэтай вёскі выяўляла сабою праўдзівых дзяцей лесу, якія як бы зусім яшчэ нядаўна асталяваліся тут і толькі што пераходзілі ад аднае формы жыцця да другой. Колас. // Уладкавацца на працу, кватэру і пад. Назаўтра к вечару ён [Сашка] ужо асталяваўся і на працы і на кватэры, так што к дванаццаці гадзінам ночы быў ужо вольны. Чорны. // Размясціцца, спыніцца. Незадаволеныя, мы пачалі аглядвацца і перамаўляцца, ці не лепш асталявацца ў якім-небудзь гумне. Марціновіч. // перан. З’явіўшыся, замацавацца. Ад нараджэння ў нутры маім вечным госцем асталявалася гультайства. Пальчэўскі. На хмурных дарогах надоўга асталявалася восень. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Асталява́цца ’абсталявацца, прызвычаіцца’ (Гарэц., Др.-Падб., Янк. Мат., Жд.). Утворана з прэфіксам а‑ і суфіксам ‑ява‑ на базе прыметніка сталы ’пастаянны’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
обоснова́ться разг. асталява́цца; (поселиться) ата́барыцца;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
асталёўвацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца.
Незак. да асталявацца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прапі́ска, -і, ДМ -пісцы, ж.
1. гл. прапісацца, прапісаць.
2. Рэгістрацыя месца жыхарства, а таксама адпаведная паметка ў пашпарце.
Атрымаць прапіску (таксама перан.: асталявацца, замацавацца; разм.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
абсталява́цца сов.
1. (обставить жилище мебелью) обста́виться;
2. разг., см. асталява́цца
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
угняздзі́цца, -язджу́ся, -е́здзішся, -е́здзіцца; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Звіць сабе гняздо (пра птушак).
2. Зручна размясціцца, асталявацца дзе-н., звычайна на невялікай прасторы (разм.).
У. на печы.
3. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Моцна ўкараніцца дзе-н., у чым-н. (пра абстрактныя паняцці).
Угняздзілася такая думка.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)