Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
асо́чваць
дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
асо́чваю |
асо́чваем |
| 2-я ас. |
асо́чваеш |
асо́чваеце |
| 3-я ас. |
асо́чвае |
асо́чваюць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
асо́чваў |
асо́чвалі |
| ж. |
асо́чвала |
| н. |
асо́чвала |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
асо́чвай |
асо́чвайце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
асо́чваючы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
асо́чваць несов., разг. высле́живать
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
асо́чваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да асачыць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
асачы́ць, асачу́, асо́чыш, асо́чыць; асо́чаны; зак., каго-што (разм.).
Высачыць, дапільнаваць, знайсці.
А. дзіка.
А., дзе курыца нясецца.
|| незак. асо́чваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
высле́живать несов. высо́чваць, асо́чваць, дапільно́ўваць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
асо́чвацца, ‑аецца; незак.
Зал. да асочваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
асо́чванне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. асочваць — асачыць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Сле́дчы ‘хто вядзе следства’ (ТСБМ). Крукоўскі (Уплыў, 119) безпадстаўна лічыць калькай рус. сле́дователь, параўн. польск. śledczy ‘тс’ і іншыя назвы службовых асоб, шырока вядомыя ў Вялікім княстве Літоўскім і ў Рэчы Паспалітай (ст.-бел. ловчий ‘арганізатар вялікакняжацкага палявання’, крайчий ‘прыдворны, які разразаў ежу, што падавалася вялікаму князю’, а таксама створанае па гэтай мадэлі мостовничий, сокольничий і пад.). Параўн. і народнае следзі́ць ‘асочваць’: пошлі следзщь по следам, то нашлі (ТС).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Наводны ’пра свойскую жывёліну ці птушку, якая нарадзілася, выведзена дзе-н. у другім месцы; такая жывёліна адбіваецца ад свайго двара, ад чарады’ (Янк. 2), ’чужы, прыблудны’ (стаўбц., Жыв. сл.; маладз., Янк. Мат.), ’прыведзены (з іншага месца)’ (ТС). Відаць, ад наводзіць ’асочваць, выяўляць месца знаходжання’ (ТС), параўн. наводзіць куру ’высочваць, дзе нясецца курыца’, што ў сваю чаргу звязана з наводзіць ’чараваць, уплываць пры дапамозе чараў’: «Коліся моя невестка наводзіла» (як згубіцца што) (ТС); пра апошняе больш падрабязна гл. Машынскі, Kultura, II, 1, 343 і інш. Усё да ве́сці, вяду́ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)