асляпля́ць

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. асляпля́ю асляпля́ем
2-я ас. асляпля́еш асляпля́еце
3-я ас. асляпля́е асляпля́юць
Прошлы час
м. асляпля́ў асляпля́лі
ж. асляпля́ла
н. асляпля́ла
Загадны лад
2-я ас. асляпля́й асляпля́йце
Дзеепрыслоўе
цяп. час асляпля́ючы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

асляпля́ць несов., прям., перен. ослепля́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

асляпля́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе.

Незак. да асляпіць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

асляпі́ць, асляплю́, асле́піш, асле́піць; асле́плены; зак., каго-што.

1. Зрабіць сляпым.

2. Часова прытупіць зрок святлом.

Яркае сонца асляпіла мяне.

3. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.), перан. Пазбавіць здольнасці спакойна разважаць, дзейнічаць, разумець што-н.

Злосць асляпіла яго.

4. перан. Зрабіць моцнае ўражанне на каго-н.

Прыгажосць асляпіла нас.

|| незак. асляпля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. асляпле́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ослепля́ть несов., прям., перен. асляпля́ць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

асляпля́цца, ‑яецца; незак.

Зал. да асляпляць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

асляпля́цца несов., возвр., страд. ослепля́ться; см. асляпі́цца, асляпля́ць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

асляпле́нне, ‑я, н.

1. Дзеянне і стан паводле знач. дзеясл. асляпляць — асляпіць і асляпляцца — асляпіцца.

2. перан. Няздольнасць правільна меркаваць пра што‑н.; неразуменне таго, што адбываецца, дзеецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адбіра́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да адабраць ​1.

•••

Адбіраць вочы — сляпіць, асляпляць. І ўсюды чыста, бель такая, Што проста вочы адбірае. Колас.

Адбіраць капейкі — забіраць апошнія грошы ў таго, у каго іх мала.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сляпі́ць, сляплю́, сле́піш, сле́піць; сле́плены; незак., каго-што.

1. Пазбаўляць зроку, рабіць сляпым; пагаршаць зрок, псаваць вочы.

С. вочы чытаннем.

2. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Асляпляць вочы яркім святлом, перашкаджаць бачыць, засыпаючы ці залепліваючы, засцілаючы вочы чым-н.

Белізна снегу слепіць вочы.

Мокры снег сляпіў вочы.

3. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.), перан. Пазбаўляць разважлівасці пад уздзеяннем якіх-н. пачуццяў.

Рэўнасць сляпіла хлопца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)