аслабе́лы, -ая, -ае.
Які стаў слабым; абяссілены.
|| наз. аслабе́ласць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
аслабе́лы
прыметнік, якасны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
аслабе́лы |
аслабе́лая |
аслабе́лае |
аслабе́лыя |
| Р. |
аслабе́лага |
аслабе́лай
аслабе́лае |
аслабе́лага |
аслабе́лых |
| Д. |
аслабе́ламу |
аслабе́лай |
аслабе́ламу |
аслабе́лым |
| В. |
аслабе́лы (неадуш.)
аслабе́лага (адуш.) |
аслабе́лую |
аслабе́лае |
аслабе́лыя (неадуш.)
аслабе́лых (адуш.) |
| Т. |
аслабе́лым |
аслабе́лай
аслабе́лаю |
аслабе́лым |
аслабе́лымі |
| М. |
аслабе́лым |
аслабе́лай |
аслабе́лым |
аслабе́лых |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
аслабе́лы ослабе́вший, ослабе́лый
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
аслабе́лы, ‑ая, ‑ае.
1. Які стаў фізічна слабым, нядужым. Галя дакранулася аслабелай рукой да шчакі Алесі. Шамякін. // Які страціў ранейшую душэўную сілу. Аслабелы духам. // Які страціў ранейшую палітычную і эканамічную магутнасць. // Які стаў менш вострым на ўспрыманне, прытупіўся. Аслабелы зрок.
2. Які зменшыўся ў сіле свайго выяўлення.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ослабе́вший, ослабе́лый аслабе́лы;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
упа́лы, -ая, -ае.
1. Які ўваліўся, запаў унутр чаго-н.
Упалыя вочы.
2. перан. Аслабелы, слабы (пра голас).
Гаварыць упалым голасам.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
асла́блы, ‑ая, ‑ае.
Тое, што і аслабелы. Празвінеў трамвай, засвяціўшы вокнамі, нібы дапамагаючы аслабламу восеньскаму сонцу. Шахавец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
упа́лы, ‑ая, ‑ае.
1. Які ўваліўся, запаў унутр чаго‑н. Наперад прабілася высокая, яшчэ маладая жанчына з глыбока ўпалымі вачыма. Якімовіч. «Амерыка»... — паказаў [Міхаль] на свае ўпалыя, худыя грудзі, і сухі кашаль абарваў яго словы. Бялевіч.
2. перан. Аслабелы, слабы (пра голас). Антаніна Аркадзеўна сказала без надзеі, упалым голасам: — Пра гэта вы [Міхаліна і Генадзь] дамоўцеся самі. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прысві́стваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
1. Суправаджаць свістам спевы, танцы; пасвістваць (у такт чаму‑н.). Янка браўся рукою за падагнутую нагу Лабановіча, а Лабановіч за Янкаву, а на другой назе яны скакалі, як вар’яты, прысвістваючы або падпяваючы ў такт скокам. Колас.
2. Пасвістваць, свістаць. Аслабелы Шнураў, седзячы на канапе, захроп, прысвістваючы. Гурскі. Цёхкае салавей, прысвіствае дрозд і, як заўсёды, укладае некага спаць перапёлка. Сачанка. У полі моцна прысвістваў сыраваты вецер, балюча секлі твар сняжынкі. Мыслівец.
3. Гаварыць з прысвістам.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рассла́блены, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад расслабіць.
2. у знач. прым. Пазбаўлены сілы, аслабелы. Вялым і расслабленым злазіў Алёшка з елкі, на якую так спадзяваўся. Якімовіч. Няхай вецер галаву асвяжыць, адгоніць тое, што, нібы гіпноз, падначальвае, супакойвае і робіць мяккім, расслабленым. Васілевіч. // Які сведчыць пра ўпадак сіл, слабасць. У падпалкоўніка быў расслаблены голас, быццам сп хворы ці дужа змарыўся. Асіпенка. Словы .. [Савіньскага] пераходзяць у нейкі расслаблены, амаль дзіцячы лепет, просьбу, пяшчоту, якая болем адгукаецца ў душы... Брыль. // Вялы, няцвёрды, без напружання мускулаў. Расслабленая поза. □ [Хлопцы] пайшлі прэч — абодва надзіва падобныя і нават хада ў іх была таксама аднолькавая — якаясь расслабленая, віхлястая. Васілёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)