аслабані́ць, -баню́, -бо́ніш, -бо́ніць; -бо́нім, -бо́ніце, -бо́няць; -бані́; -банёны; зак. (разм.).
1. каго-што. Вызваліць, зрабіць свабодным, выслабаніць ад чаго-н. цяжкага.
А. ваеннапалонных.
А. рукі.
2. што. Зрабіць парожнім, нічым не занятым.
А. посуд.
А. кватэру.
3. каго. Дазволіць не выконваць якой-н. работы.
А. жанчын ад цяжкай работы.
|| незак. аслабаня́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.
|| наз. аслабане́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
аслабані́ць
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
аслабаню́ |
аслабо́нім |
| 2-я ас. |
аслабо́ніш |
аслабо́ніце |
| 3-я ас. |
аслабо́ніць |
аслабо́няць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
аслабані́ў |
аслабані́лі |
| ж. |
аслабані́ла |
| н. |
аслабані́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
аслабані́ |
аслабані́це |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
аслабані́ўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
аслабані́ць сов., разг. (от чего-л. стесняющего) освободи́ть, вы́свободить
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
аслабані́ць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; зак.
Разм.
1. што. Зрабіць пустым, парожнім, нічым не занятым. Госці.. павесілі верхнюю вопратку на вешалку, якую Вольга гасцінна аслабаніла ад свайго адзення. Корбан. Трэба было скарэй сцерці гэты лён, каб аслабаніць ток. Чарнышэвіч. // Пакінуць, вызваліць што‑н. [Начальнік:] — У дваццаць чатыры гадзіны аслабаніць гэту кватэру. Лынькоў.
2. каго-што. Тое, што і вызваліць (у 1, 2 знач.). Аслабаніць ваеннапалонных. Аслабаніць горад.
3. каго-што. Вызваліць каго‑, што‑н. з таго або ад таго, што трымае, не адпускае. Аслабаніць сініцу з сіла. // Даць палёгку каму‑, чаму‑н. Аслабаніць рукі. // перан. Перастаць абцяжарваць, скоўваць каго‑н. у яго дзеяннях, учынках. Аслабаніць ад апекі.
4. каго. Дазволіць не выконваць які‑н. абавязак. [Кацярына:] — Ад усякіх іншых работ аслабаніце, каб можна было сядзець усё лецечка толькі на сваім участку. Кулакоўскі. // Вызваліць, зняць з пасады. Абдумаўшы грунтоўна коўзкае пытанне, Заяву падала [Ліса:] «Прашу аслабаніць па ўласнаму жаданню». Валасевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аслабаня́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе.
Незак. да аслабаніць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аслабанёны, ‑ая, ‑ае.
Дзеепрым. зал. пр. ад аслабаніць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аслабане́нне ср., разг. освобожде́ние, высвобожде́ние; см. аслабані́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
аслабане́нне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. аслабаняць — аслабаніць; дзеянне і стан паводле знач. дзеясл. аслабаняцца — аслабаніцца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спе́рціся, сапрацца; пр. спёрся, сперлася; зак.
Разм. Збіцца, стоўпіцца ў адным месцы. Сперціся ў адным пакоі. // перан. Сабрацца, накапіцца. Ніхто нікога не слухаў, а ўсе крычалі, крычалі, каб аслабаніць ад нечага грудзі, што вось сперлася, просіцца на волю. Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́свободить сов. вы́зваліць, мног. павызваля́ць; (от чего-л. стесняющего — ещё) вы́слабаніць, аслабані́ць; (вынуть) вы́няць, мног. павыма́ць; (вытащить) вы́цягнуць, мног. павыця́гваць; (опорожнить) апаражні́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)