арганізава́ць, -зу́ю, -зу́еш, -зу́е; -зу́й; -зава́ны; зак.

1. што. Заснаваць, стварыць.

А. курсы.

А. хор.

2. што. Падрыхтаваць, наладзіць.

А. сустрэчу.

А. дастаўку газет.

3. каго-што. Аб’яднаць для якой-н. мэты.

А. моладзь.

4. што. Упарадкаваць што-н.

А. свой час.

|| незак. арганізо́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. арганіза́цыя, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

арганізава́ць

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. арганізу́ю арганізу́ем
2-я ас. арганізу́еш арганізу́еце
3-я ас. арганізу́е арганізу́юць
Прошлы час
м. арганізава́ў арганізава́лі
ж. арганізава́ла
н. арганізава́ла
Загадны лад
2-я ас. арганізу́й арганізу́йце
Дзеепрыслоўе
прош. час арганізава́ўшы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

арганізава́ць сов., в разн. знач. организова́ть; (вечер и т.п. — ещё) устро́ить;

а. ку́рсы — организова́ть ку́рсы;

а. экспеды́цыю — организова́ть экспеди́цию;

а. грама́дскую ду́мку — организова́ть обще́ственное мне́ние;

а. свой час — организова́ть своё вре́мя;

а. ве́чар — организова́ть (устро́ить) ве́чер

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

арганізава́ць, ‑зую, ‑зуеш, ‑зуе; зак., каго-што.

1. Заснаваць што‑н. такое, што мае грамадскі характар. Арганізаваць краязнаўчы гурток.

2. Падрыхтаваць, упарадкаваць; наладзіць. Арганізаваць сацыялістычнае спаборніцтва. Арганізаваць работу інструктарскіх груп. Арганізаваць сустрэчу. Арганізаваць будаўніцтва дарог. Арганізаваць серыйны выпуск машын. // перан. Разм. Дастаць, здабыць або падрыхтаваць што‑н. для каго‑н. — Ды вось ніяк не збяруся, каб запрасіць вас, — вінавата сказаў Андрэй. — Добра, што напомнілі. Арганізуем такую справу. Шахавец.

3. Аб’яднаць, згуртаваць для якой‑н. мэты; ахапіць якой‑н. арганізацыяй. Арганізаваць сялянства ў калгасы. □ [Кастусь] нават кулямёт меў і арганізаваў атрад. Чорны.

4. Унесці ў што‑н. пэўны парадак, планамернасць; упарадкаваць. Арганізаваць свой рабочы час. Арганізаваць падрыхтоўку вучняў да экзаменаў. Арганізаваць увагу дзяцей.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Арганізава́ць, аргані́зм. Гл. о́рган.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

организо́вать сов. арганізава́ць; несов. арганізо́ўваць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

арганізацы́йны, -ая, -ае.

Які адносіцца да арганізацыі (гл. арганізаваць у 1 знач.), да падрыхтоўкі ажыццяўлення чаго-н.

А. перыяд.

Арганізацыйныя расходы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прадпрыма́льны, -ая, -ае.

Які ўмее арганізаваць, зрабіць што-н. у патрэбны момант, знаходлівы і практычны.

П. чалавек.

|| наз. прадпрыма́льнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

інстытуява́ць

‘устанавіць (устанаўліваць), арганізаваць (арганізоўваць) што-небудзь’

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. інстытую́ю інстытую́ем
2-я ас. інстытую́еш інстытую́еце
3-я ас. інстытую́е інстытую́юць
Прошлы час
м. інстытуява́ў інстытуява́лі
ж. інстытуява́ла
н. інстытуява́ла
Загадны лад
2-я ас. інстытую́й інстытую́йце
Дзеепрыслоўе
цяп. час інстытую́ючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

інстытуява́ць

‘устанавіць (устанаўліваць), арганізаваць (арганізоўваць) што-небудзь’

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. інстытую́ю інстытую́ем
2-я ас. інстытую́еш інстытую́еце
3-я ас. інстытую́е інстытую́юць
Прошлы час
м. інстытуява́ў інстытуява́лі
ж. інстытуява́ла
н. інстытуява́ла
Загадны лад
2-я ас. інстытую́й інстытую́йце
Дзеепрыслоўе
прош. час інстытуява́ўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)