апо́лак

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. апо́лак апо́лкі
Р. апо́лка апо́лкаў
Д. апо́лку апо́лкам
В. апо́лак апо́лкі
Т. апо́лкам апо́лкамі
М. апо́лку апо́лках

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

апо́лак, -лка, мн. -лкі, -лкаў, м.

Крайняя, выпуклая з аднаго боку дошка, якая атрымліваецца ў выніку падоўжнай распілоўкі бервяна.

Прыбудова з аполкаў.

|| прым. апо́лкавы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

апо́лак, -лка м. горбы́ль

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

апо́лак, ‑лка, м.

Крайняя дошка, выпуклая з аднаго боку, якая атрымліваецца пры апілоўцы бярвенняў. Ля дзвярэй прыбудоўка з аполкаў, нешта накшталт сянец, два акны, з аднаго боку і другога. Чорны. А дзядзька моўчкі стаў збірацца: Дастаў сякерку і свярдзёлак, Пад паху сунуў ён аполак На латакі і на падстаўкі. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Апо́лак, апо́л (Сцяшк.), абапалак (Інстр. II) ’крайняя дошка з бервяна’. Рус. дыял. ополок, обаполок ’тс’, укр. обаполок, обапіл ’тс’, рус., укр. ополок, обаполок маюць таксама значэнне ’частка скуры на жываце’ і ’ўскраіна’. Польск. opołek ’гарбыль’. Аполак утворана ад полъ ’бок, край’ з прэфіксальным о‑ (> а‑) і суфіксам ‑ъкъ (> ‑ак), як акраек; параўн. абочына. Агульнае значэнне ’тое, што з краю’ (параўн. чэш. opolí) канкрэтызуецца па-рознаму ў розных выпадках, у прыватнасці ’дошка з краю бервяна’. Не выключана, што польскае з беларускай.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

горбы́ль тех. апо́лак, -лка м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

свярдзёлак, ‑лка, м.

Невялікі свердзел. А дзядзька моўчкі стаў збірацца: Дастаў сякерку і свярдзёлак, Пад паху сунуў ён аполак На латакі і на падстаўкі. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Краяві́нааполак’ (Нар. лекс.). Гл. краяць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Прыпо́лак ’дошка гарбыль’ (Шат.). Укр. припо́лок ’дошка-аснова каля печы, на якой ляжаць дошкі падлогі’. Параўн. апо́лак.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Наопал ’напалову змешанае’ (Булг.). З *на‑о‑пол, параўн. на́пал ’напалавіну’ (гл.), аполак (о‑пол‑ок), гл. поу ’палавіна’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)