апе́ка
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
| Н. |
апе́ка |
| Р. |
апе́кі |
| Д. |
апе́цы |
| В. |
апе́ку |
| Т. |
апе́кай
апе́каю |
| М. |
апе́цы |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
папячы́цельства, -а, н.
1. Меры па апецы над кім-н.
Устанавіць п. над сіратой.
2. У дарэвалюцыйны час: установа для апекі над кім-н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
даручы́ць, -ручу́, -ру́чыш, -ру́чыць; -ру́чаны; зак., каму каго-што.
1. Ускласці на каго-н. абавязак выканаць што-н.
Д. яму праверыць работу.
2. Даверыць каго-, што-н. чыім-н. клопатам, апецы.
Нагляд за дзецьмі даручылі вопытнай няньцы.
|| незак. даруча́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
апе́ка, -і, ДМ апе́цы, ж.
1. Нагляд за недзеяздольнымі асобамі (малалетнімі, хворымі і пад.), клопаты аб іх выхаванні, правах і пад.
Устанавіць апеку над малалетнімі.
2. зб. Установы або асобы, на якіх ускладзены такі нагляд.
3. Клопаты, утрыманне, нагляд, кантроль.
Бацькоўская а.
Выйсці з-пад апекі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Літа́нне ’малітва ў католікаў’, ’галашэнне’ (ТСБМ, Нар. Гом.). З польск. litania ’малітва з пахвалой і просьбай аб апецы’ < познелац. litanīa < с.-лац. letania, litania < ст.-грэч. λιτανεία ’просьба’ (Слаўскі, 4, 297).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
апяку́нства, ‑а, н.
1. Абавязкі па апецы. Узяць каго‑н. пад сваё апякунства.
2. перан. Дакучлівы клопат аб кім‑н., нагляд за кім‑н. Аднак Сяргей не змог доўга цярпець такога апякунства і ўмяшання ў яго сямейныя, справы. Рамановіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
даручы́ць, ‑ручу, ‑ручыш, ‑ручыць; зак., што каму.
1. і з інф. Ускласці на каго‑н. абавязак выканаць што‑н.; даверыць выкананне чаго‑н. Вукрэй быў вядомы ў батальёне, як адважная, смелая, камбінатарская галава, і яму ахвотна даручылі арганізаваць і правесці разведку польскага тылу. Колас.
2. Даверыць каго‑, што‑н. чыім‑н. клопатам, апецы. Даручылі .. [дзяцей] клопатам цёці Фені, яна знойдзе.. чалавека, які прытуліць малых. Мікуліч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
апе́ка, ‑і, ДМ апецы, ж.
1. Мерапрыемствы па ахове правоў і інтарэсаў асоб, якія не могуць самі весці сваіх спраў. Устанавіць апеку над малалетнім. // Нагляд над дзяржавай (ахова яе правоў, клопаты пра яе развіццё і пад.), які ператвараецца капіталістычнымі краінамі ў эксплуатацыю і аграбленне падапечных дзяржаў. Міжнародная апека.
2. Нагляд, кантроль над чыёй‑н. дзейнасцю. Выйсці з-пад апёкі.
3. Асобы, установы, арганізацыі, якія ажыццяўляюць апеку.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)