аперацы́йны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. аперацы́йны аперацы́йная аперацы́йнае аперацы́йныя
Р. аперацы́йнага аперацы́йнай
аперацы́йнае		 аперацы́йнага аперацы́йных
Д. аперацы́йнаму аперацы́йнай аперацы́йнаму аперацы́йным
В. аперацы́йны (неадуш.)
аперацы́йнага (адуш.)		 аперацы́йную аперацы́йнае аперацы́йныя (неадуш.)
аперацы́йных (адуш.)
Т. аперацы́йным аперацы́йнай
аперацы́йнаю		 аперацы́йным аперацы́йнымі
М. аперацы́йным аперацы́йнай аперацы́йным аперацы́йных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

аперацы́йны в разн. знач. операцио́нный;

~нае ўмяша́нне — операцио́нное вмеша́тельство;

а. стол — операцио́нный стол;

а. аддзе́л — (учреждение) операцио́нный отде́л

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

аперацы́йны, ‑ая, ‑ае.

1. Прызначаны для аперацыі, звязаны з аперацыяй (у 1 знач.); хірургічны. Аперацыйны стол. Аперацыйнае ўмяшанне. □ Калі іх, бацькоў, упусціла ў аперацыйны пакой, — маці з плачам кінулася да стала. Брыль. // у знач. наз. аперацы́йная, ‑ай, ж. Памяшканне ў бальніцы, дзе аперыруюць. Тата выходзіў з аперацыйнай, сястра здымала з яго халат і маску. Бяганская.

2. Звязаны з аперацыяй (у 2 знач.). Аперацыйны план кампаніі. □ Некаторыя часці, батальёны, роты біліся самастойна, без агульнага аперацыйнага кіраўніцтва. Колас. // Прызначаны для непасрэднага, практычнага ажыццяўлення чаго‑н. Аперацыйны аддзел. Аперацыйныя органы. □ Чуліся галасы, што паспеў ужо час аб’яднаць усе атрады адзіным аперацыйным цэнтрам, падпарадкаваць баявую дзейнасць усіх атрадаў адзінаму аперацыйнаму плану. Лынькоў.

3. Які мае адносіны да аперацыі (у 3 знач.). Канец аперацыйнага года.

4. Прызначаны для аперацыі (у 4 знач.). Аперацыйныя станкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

апера́цыя², -і, мн. -і, -цый, ж.

1. Каардынаваныя ваенныя дзеянні, аб’яднаныя адзінай мэтай.

Наступальная а.

2. Асобнае дзеянне ў шэрагу іншых падобных (афіц.).

Паштовыя аперацыі.

|| прым. аперацы́йны, -ая, -ае.

Аперацыйная зала (у банку).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

апера́цыя¹, -і, мн. -і, -цый, ж.

Хірургічная лячэбная дапамога, механічнае ўздзеянне на тканкі і органы цела (ускрыццё, выдаленне, перасадка і пад.) з мэтай лячэння.

А. на сэрцы.

|| прым. аперацы́йны, -ая, -ае.

Аперацыйнае аддзяленне (у бальніцы). Аперацыйнае ўмяшанне.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пато́лага-аперацы́йны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. пато́лага-аперацы́йны пато́лага-аперацы́йная пато́лага-аперацы́йнае пато́лага-аперацы́йныя
Р. пато́лага-аперацы́йнага пато́лага-аперацы́йнай
пато́лага-аперацы́йнае		 пато́лага-аперацы́йнага пато́лага-аперацы́йных
Д. пато́лага-аперацы́йнаму пато́лага-аперацы́йнай пато́лага-аперацы́йнаму пато́лага-аперацы́йным
В. пато́лага-аперацы́йны (неадуш.)
пато́лага-аперацы́йнага (адуш.)		 пато́лага-аперацы́йную пато́лага-аперацы́йнае пато́лага-аперацы́йныя (неадуш.)
пато́лага-аперацы́йных (адуш.)
Т. пато́лага-аперацы́йным пато́лага-аперацы́йнай
пато́лага-аперацы́йнаю		 пато́лага-аперацы́йным пато́лага-аперацы́йнымі
М. пато́лага-аперацы́йным пато́лага-аперацы́йнай пато́лага-аперацы́йным пато́лага-аперацы́йных

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

операцио́нный в разн. знач. аперацы́йны;

операцио́нный стол аперацы́йны стол;

операцио́нный отде́л (учрежде́ния) аперацы́йны аддзе́л.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

угаво́ршчык, ‑а, м.

Разм., часцей іран. Той, хто ўмее ўгаворваць. [Алена:] — Ліха на іх, думала, што адразу на аперацыйны стол пакладуць, а яны ўгаворваць узяліся. Угаворшчыкі!.. Марціновіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

рагаві́ца, ‑ы, ж.

Пярэдняя празрыстая частка знешняй абалонкі вока; рагавая абалонка. У бальніцы [Івана Аляксеевіча] адразу паклалі на аперацыйны стол і вынялі з вока востры, як іголка, кавалачак вугалю. Была пашкоджана рагавіца. Мяжэвіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

э́кстранны, ‑ая, ‑ае.

1. Паспешны, неадкладны, тэрміновы. Экстранная тэлеграма. □ Машыніст заўважыў хлопчыка тады, калі ўжо і экстраннае тармажэнне не магло памагчы... Васілёнак. Шэмет папрасіў слова для экстраннага паведамлення. Лобан.

2. Які патрабуе неадкладнага ўмяшання, вырашэння і пад.; надзвычайны, непрадугледжаны. Сёння дзень не аперацыйны, калі не будзе якога экстраннага выпадку, то можна адчуваць сябе вальней. Арабей.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)