апе́нька, -і, ДМ -ньцы, мн. -і, -нек, ж.

Жаўтаваты ядомы грыб, які расце групамі каля пнёў, на пнях дрэў, каля карэнняў.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

апе́нька

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. апе́нька апе́нькі
Р. апе́нькі апе́нек
Д. апе́ньцы апе́нькам
В. апе́ньку апе́нькі
Т. апе́нькай
апе́нькаю		 апе́нькамі
М. апе́ньцы апе́ньках

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

апе́нька ж. опёнок м.

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

апе́нька, ‑і, ДМ ‑ньцы; Р мн. ‑нек; ж.

Познаасенні жаўтаватага колеру ядомы грыб, які расце каля пнёў або карэнняў дрэў. Вакол старых.. пнёў выцягвалі адна перад другой угору доўгія шыі апенькі. Васілевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

опёнок м., бот. апе́нька, -кі ж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

опя́та мн. апе́нькі, -нек;

опёнок м. ед. апе́нька, -кі ж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Муражоўка ’лугавая апенька’ (ветк., Мат. Гом.). Да мурог > муражок (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Лугаві́к ’грыб апенька’ (навагр., Сцяшк.), ’апенька лугавая, Marasmius oreades Fr.’ Названы паводле месца, дзе грыб сустракаецца (параўн. яшчэ кам. бырэзовы, ольховы опэнькы, маст. падарожнікі, драг. пудорожныкь (Жыв. сл.). Сюды ж, відаць, можна аднесці і балг. лугачка ’шампіньён звычайны, Agaricus campestris’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Танцу́шка ’апенька лугавая’ (ваўк., Расл. св.), танцу́шкі ’непажыўныя грыбы’ (Сцяшк.). Аналагічна да папярэдняга, параўн. танцу́ха ’танцорка’ (ТС).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пе́нек, пе́нькі, (мазыр., Жыв. сл.), пэ́нёкь, мн. л. пэ́нькэ ’апенька, Armillariella mellea’ (там жа), (нясвіж., краснап., хоцім., драг., калінк., лельч., ЛА, 1). Да апенькі (гл.) з адпадзеннем пачатковага а‑ (о‑), характэрным пераважна ўсходнім гаворкам.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)