апелява́ць, -лю́ю, -лю́еш, -лю́е; -лю́й; зак. і незак.

1. Пада́ць (падаваць) апеляцыю (у 1 знач.; спец.).

2. да каго-чаго. Звярнуцца (звяртацца) за падтрымкай і пад. (кніжн.).

А. да грамадскасці.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

апелява́ць

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. апелю́ю апелю́ем
2-я ас. апелю́еш апелю́еце
3-я ас. апелю́е апелю́юць
Прошлы час
м. апелява́ў апелява́лі
ж. апелява́ла
н. апелява́ла
Загадны лад
2-я ас. апелю́й апелю́йце
Дзеепрыслоўе
цяп. час апелю́ючы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

апелява́ць

дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. апелю́ю апелю́ем
2-я ас. апелю́еш апелю́еце
3-я ас. апелю́е апелю́юць
Прошлы час
м. апелява́ў апелява́лі
ж. апелява́ла
н. апелява́ла
Загадны лад
2-я ас. апелю́й апелю́йце
Дзеепрыслоўе
прош. час апелява́ўшы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

апелява́ць сов. и несов. апелли́ровать

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

апелява́ць, ‑люю, ‑люеш, ‑люе; зак. і незак.

1. Падаць (падаваць) скаргу ў вышэйшую інстанцыю на рашэнне ніжэйшай.

2. да каго-чаго. Выклікаць (выклікаць) падтрымку, спачуванне і пад. Апеляваць да таварышаў. Апеляваць да грамадскае думкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

апелли́ровать сов. и несов. апелява́ць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

апелі́раваць сов. и несов., см. апелява́ць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

звяртацца, апеляваць

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

Апеля́цыя, апеляваць. Як і ўкр. апеляція запазычана ў XVI ст. праз польскую з лацінскай ’мовы (Паўтарак, Бел. лекс., 134; Папова, Дасл. бел.-рус., 53; Гіст. мовы, 1, 249, 253; Шакун, Гісторыя, 97; Курс суч., 172; Вясноў, Бел. лекс., 34; Гіст. лекс., 109). Рус. апелляция ў Пятроўскую эпоху з польскай (Фасмер, 1, 81), апелли́ровать у XVIII ст. з ням. (Шанскі, 1, А, 124). Наўрад ці гэты тэрмін быў забыты (як лічыць Шакун, Гісторыя, 300) і з’явіўся як новае слова ў XIX ст. (як лічыць Крукоўскі, Уплыў 76; Гіст. мовы, 2, 107; Гіст. лекс., 233).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)