апа́дак
‘плод, які апаў з дрэва’
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
апа́дак |
апа́дкі |
| Р. |
апа́дка |
апа́дкаў |
| Д. |
апа́дку |
апа́дкам |
| В. |
апа́дак |
апа́дкі |
| Т. |
апа́дкам |
апа́дкамі |
| М. |
апа́дку |
апа́дках |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
апа́дак, -ка м. па́данец; см. апа́д 2
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
апа́дак,
гл. ападкі (у 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
апа́дкі, -аў.
1. мн. Атмасферная вільгаць, якая выпадае на зямлю ў выглядзе дажджу, снегу і пад.
2. адз. апа́дак, -дка, м. Тое, што і апад.
Яблыкі-ападкі.
|| прым. апа́дкавы, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
па́данец м. апа́дак, -дка м., обл. па́далка, -кі ж., мн. па́далкі, -лак, обл. па́данка, -кі ж., мн. па́данкі, -нак.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Апа́д ’яблыкі і іншая садавіна, якая сама апала’, апа́дкі, апа́дак ’тс’, ’дождж, снег і інш.’ Рус. дыял. опад, опадок (аб садавіне); укр. опади, польск. opad (аб метэаралагічнай з’яве). Дзеяслоў *opadati агульнаславянскі, ужываецца ён і ў адносінах да садавіны, але толькі ў беларускай мове замацаваўся аддзеяслоўны назоўнік са значэннем ’апаўшая садавіна’ з суфіксам ‑ак (< *‑ъкъ) ці ўтвораны бязафіксным спосабам (які выкарыстоўваецца ў польскай і ўкраінскай мовах для абазначэння метэаз’явы).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
апа́дкі, ‑аў; адз. ападак, ‑дка, м.
1. толькі мн. Атмасферная вільгаць, якая выпадае на зямлю ў выглядзе дажджу, снегу і пад. «Дзень без ападкаў», — грыміць перадача, А дзень той з раніцы слёзна плача. Лужанін. [Наталька:] — Павінен.. [чалавек] думаць аб тым, як лепш прыстасавацца да сонца і да тых жа атмасферных ападкаў. Кулакоўскі.
2. Тое, што і апад. У Булыгавым садзе Лейба ўжо наводзіць свой парадак — выкошвае палын, падбірае і зносіць у кучу ападкі. Бажко.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
па́даль ж.
1. (труп животного) па́дла, -лы ж., мн. нет;
2. (опавшие с дерева плоды) собир., обл. апа́д, -ду м.; апа́дкі, -каў мн., ед. апа́дак, -дка, м., обл. па́далкі, -лак мн., ед. па́далка, -кі ж., обл. па́данкі, -нак мн., ед. па́данка, -кі ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
па́далица ж., обл.
1. (опавшие семена) самасе́йка, -кі ж., самасе́й, -се́ю м.;
2. (опавшие с деревьев плоды) апа́дкі, -каў мн., ед. апа́дак, -дка м., собир. апа́д, -ду м., обл. па́далкі, -лак мн., ед. па́далка, -кі ж., обл. па́данкі, -нак мн., ед. па́данка, -кі ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)