апавяда́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак., аб чым.
Расказваць, паведамляць аб чым-н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
апавяда́ць
дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
апавяда́ю |
апавяда́ем |
| 2-я ас. |
апавяда́еш |
апавяда́еце |
| 3-я ас. |
апавяда́е |
апавяда́юць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
апавяда́ў |
апавяда́лі |
| ж. |
апавяда́ла |
| н. |
апавяда́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
апавяда́й |
апавяда́йце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
апавяда́ючы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
апавяда́ць несов. расска́зывать, повествова́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
апавяда́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Расказваць, апісваць; паведамляць аб чым‑н. Турсевіча вельмі насмяшыла адно здарэнне на чыгунцы, і аб гэтым апавядаў ён цяпер Лабановічу. Колас. Потым маці пачала апавядаць пра жыццё калгаса. Дуброўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Апавяда́ць. Ст.-бел. з пач. XVII ст.: оповѣдати (Карскі, 1, 440–441; Александрыя); укр. оповіда́ти, польск. opowiadać, н.-луж. wopowědaś. Пашырэнне ў мовах, якія сутыкаліся з польск., сведчыць аб верагоднасці запазычання з польск.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
повествова́ть несов. апавяда́ць; (рассказывать) раска́зваць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
расска́зывать несов. раска́зваць; апавяда́ць;
◊
расска́зывать ска́зки раска́зваць ка́зкі (ба́йкі);
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
апавяда́цца, ‑аецца; незак.
1. Расказвацца, апісвацца; з’яўляцца зместам чаго‑н. У другой казцы апавядаецца пра дзяўчыну. Лойка.
2. Зал. да апавядаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Веціць ’вітаць, быць ветлівым’, сюды ж прывеціць (Нік., Оч., 1), ст.-рус. вѣтовати ’апавяшчаць, прапаведаваць, гаварыць’, ст.-польск. *wietati (Брукнер, 614) ’гаварыць’, чэш. větiti ’апавядаць, гаварыць’, славац. vetiť уст. ’гаварыць, апавядаць, адказваць’, макед. ветува, ветава ’абвяшчаць’; ’завяшчаць’, ветува се ’ахвяравацца, даць абяцанне’, балг. ветам се ’абяцаць’, ст.-слав. вѣтити (вѣщати). Прасл. větiti, і.-е. адпаведнікі: літ. vaitóti ’стагнаць, вохкаць’, vaitenù ’абмяркоўваю, дапускаю’, ст.-прус. waitiāt ’гаварыць, апавядаць’, авест. vaēϑ‑ ’вызначаць судовым следствам’, vaēϑa ’судовае следства’. Гл. Тапароў, КСИС, 25, 1958, 86–87; Фасмер, 1, 305; Вайян, RÉS, 24, 1947, 152–155 з літ-рай. Параўн. таксама бел. вайцяць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Апавяда́чы, павяда́чы ’расказчык’ (Гарэц.). Параўн. укр. і польск. з суф. ‑ач. Бел. утварэнне ад апавядаць своеасаблівае, па ўзору іншых агентыўных назоўнікаў-прыметнікаў (анялісты, арганісты).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)