а́льфа, -ы, ж.
Назва першай літары грэчаскага алфавіта.
◊
Ад альфы да амегі (кніжн.) — ад пачатку да канца.
Альфа і амега чаго (кніжн.) — аснова, сутнасць, самае галоўнае ў чым-н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
а́льфа
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
| Н. |
а́льфа |
| Р. |
а́льфы |
| Д. |
а́льфе |
| В. |
а́льфу |
| Т. |
а́льфай
а́льфаю |
| М. |
а́льфе |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
а́льфа ж. а́льфа;
◊ ад ~фы да аме́гі — от а́льфы до оме́ги;
а. і аме́га — а́льфа и оме́га
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
а́льфа а́льфа, -фы ж.;
◊
а́льфа и оме́га а́льфа і аме́га, асно́ўнае, гало́ўнае;
от а́льфы до оме́ги ад а́льфы да аме́гі, ад пача́тку і да канца́.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
а́льфа, ‑ы, ж.
Назва першай літары грэчаскага алфавіта.
•••
Альфа-прамені — паток дадатна зараджаных часцінак — ядраў атамаў гелію, якія ўзнікаюць пры радыеактыўным распадзе некаторых рэчываў.
Ад альфы да амегі — ад пачатку да канца.
Альфа і амега — пачатак і канец чаго‑н.; усё галоўнае.
[Грэч. alfa.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
альфа-...
Першая састаўная частка складаных слоў у складзе некаторых тэрмінаў.
○
Альфа-часціцы — ядры атама гелію.
Альфа-прамяні — адзін з відаў выпрамянення радыеактыўных ядзер.
Альфа-распад — выдзяленне альфа-часціц пры самаадвольным распадзе атамных ядзер.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
а́льфа-акты́ўны
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
а́льфа-акты́ўны |
а́льфа-акты́ўная |
а́льфа-акты́ўнае |
а́льфа-акты́ўныя |
| Р. |
а́льфа-акты́ўнага |
а́льфа-акты́ўнай
а́льфа-акты́ўнае |
а́льфа-акты́ўнага |
а́льфа-акты́ўных |
| Д. |
а́льфа-акты́ўнаму |
а́льфа-акты́ўнай |
а́льфа-акты́ўнаму |
а́льфа-акты́ўным |
| В. |
а́льфа-акты́ўны (неадуш.)
а́льфа-акты́ўнага (адуш.) |
а́льфа-акты́ўную |
а́льфа-акты́ўнае |
а́льфа-акты́ўныя (неадуш.)
а́льфа-акты́ўных (адуш.) |
| Т. |
а́льфа-акты́ўным |
а́льфа-акты́ўнай
а́льфа-акты́ўнаю |
а́льфа-акты́ўным |
а́льфа-акты́ўнымі |
| М. |
а́льфа-акты́ўным |
а́льфа-акты́ўнай |
а́льфа-акты́ўным |
а́льфа-акты́ўных |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
а́льфа-радыеакты́ўны
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
а́льфа-радыеакты́ўны |
а́льфа-радыеакты́ўная |
а́льфа-радыеакты́ўнае |
а́льфа-радыеакты́ўныя |
| Р. |
а́льфа-радыеакты́ўнага |
а́льфа-радыеакты́ўнай
а́льфа-радыеакты́ўнае |
а́льфа-радыеакты́ўнага |
а́льфа-радыеакты́ўных |
| Д. |
а́льфа-радыеакты́ўнаму |
а́льфа-радыеакты́ўнай |
а́льфа-радыеакты́ўнаму |
а́льфа-радыеакты́ўным |
| В. |
а́льфа-радыеакты́ўны (неадуш.)
а́льфа-радыеакты́ўнага (адуш.) |
а́льфа-радыеакты́ўную |
а́льфа-радыеакты́ўнае |
а́льфа-радыеакты́ўныя (неадуш.)
а́льфа-радыеакты́ўных (адуш.) |
| Т. |
а́льфа-радыеакты́ўным |
а́льфа-радыеакты́ўнай
а́льфа-радыеакты́ўнаю |
а́льфа-радыеакты́ўным |
а́льфа-радыеакты́ўнымі |
| М. |
а́льфа-радыеакты́ўным |
а́льфа-радыеакты́ўнай |
а́льфа-радыеакты́ўным |
а́льфа-радыеакты́ўных |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
а́льфа-спектраметры́чны
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
а́льфа-спектраметры́чны |
а́льфа-спектраметры́чная |
а́льфа-спектраметры́чнае |
а́льфа-спектраметры́чныя |
| Р. |
а́льфа-спектраметры́чнага |
а́льфа-спектраметры́чнай
а́льфа-спектраметры́чнае |
а́льфа-спектраметры́чнага |
а́льфа-спектраметры́чных |
| Д. |
а́льфа-спектраметры́чнаму |
а́льфа-спектраметры́чнай |
а́льфа-спектраметры́чнаму |
а́льфа-спектраметры́чным |
| В. |
а́льфа-спектраметры́чны (неадуш.)
а́льфа-спектраметры́чнага (адуш.) |
а́льфа-спектраметры́чную |
а́льфа-спектраметры́чнае |
а́льфа-спектраметры́чныя (неадуш.)
а́льфа-спектраметры́чных (адуш.) |
| Т. |
а́льфа-спектраметры́чным |
а́льфа-спектраметры́чнай
а́льфа-спектраметры́чнаю |
а́льфа-спектраметры́чным |
а́льфа-спектраметры́чнымі |
| М. |
а́льфа-спектраметры́чным |
а́льфа-спектраметры́чнай |
а́льфа-спектраметры́чным |
а́льфа-спектраметры́чных |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
а́льфа-акты́ўнасць
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 3 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
а́льфа-акты́ўнасць |
а́льфа-акты́ўнасці |
| Р. |
а́льфа-акты́ўнасці |
а́льфа-акты́ўнасцяў
а́льфа-акты́ўнасцей |
| Д. |
а́льфа-акты́ўнасці |
а́льфа-акты́ўнасцям |
| В. |
а́льфа-акты́ўнасць |
а́льфа-акты́ўнасці |
| Т. |
а́льфа-акты́ўнасцю |
а́льфа-акты́ўнасцямі |
| М. |
а́льфа-акты́ўнасці |
а́льфа-акты́ўнасцях |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)