а́льфа, -ы, ж.

Назва першай літары грэчаскага алфавіта.

◊

Ад альфы да амегі (кніжн.) — ад пачатку да канца.

Альфа і амега чаго (кніжн.) — аснова, сутнасць, самае галоўнае ў чым-н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

а́льфа

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз.
Н. а́льфа
Р. а́льфы
Д. а́льфе
В. а́льфу
Т. а́льфай
а́льфаю
М. а́льфе

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

а́льфа ж. а́льфа;

◊ ад ~фы да аме́гі — от а́льфы до оме́ги;

а. і аме́га — а́льфа и оме́га

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

а́льфа а́льфа, -фы ж.;

◊

а́льфа и оме́га а́льфа і аме́га, асно́ўнае, гало́ўнае;

от а́льфы до оме́ги ад а́льфы да аме́гі, ад пача́тку і да канца́.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

а́льфа, ‑ы, ж.

Назва першай літары грэчаскага алфавіта.

•••

Альфа-прамені — паток дадатна зараджаных часцінак — ядраў атамаў гелію, якія ўзнікаюць пры радыеактыўным распадзе некаторых рэчываў.

Ад альфы да амегі — ад пачатку да канца.

Альфа і амега — пачатак і канец чаго‑н.; усё галоўнае.

[Грэч. alfa.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

А́ЛЬФА,

назва першай літары грэч. алфавіта α. Паходзіць ад назвы фінікійскай літары 𐤀 («алеф»), што ўзнікла на аснове іерагліфічнага егіп. малюнка галавы быка. У класічным грэч. і візант. пісьме абазначала кароткі і доўгі гук «а», мела лічбавае значэнне 1. З’явілася асновай для кірыліцкай («аз»), У бел. і інш. мовах слова «альфа» абазначае пачатак чаго-небудзь («альфа і амега» — пачатак і канец, усё галоўнае).

А.М.Булыка.

т. 1, с. 286

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

а́льфа ж (літара) Álpha n - і -s, -s;

◊ а́льфа і аме́га das Álpha und das Ómega, das A und (das) O;

ад а́льфы да аме́гі von A bis Z

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

альфа-...

Першая састаўная частка складаных слоў у складзе некаторых тэрмінаў.

○

Альфа-часціцы — ядры атама гелію.

Альфа-прамяні — адзін з відаў выпрамянення радыеактыўных ядзер.

Альфа-распад — выдзяленне альфа-часціц пры самаадвольным распадзе атамных ядзер.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

а́льфа

(гр. alpha)

1) назва першай літары грэчаскага алфавіта;

а. і амега — пачатак і канец, аснова ўсяго;

2) абазначэнне стану рэчыва пры высокай тэмпературы або пры радыеактыўным распадзе.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

а́льфа

(гр. alpha)

першая літара грэчаскага алфавіта;

а. і амега — пачатак і канец, аснова ўсяго.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)