Але́сь

назоўнік, уласны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. Але́сь Але́сі
Р. Але́ся Але́сяў
Д. Але́сю Але́сям
В. Але́ся Але́сяў
Т. Але́сем Але́сямі
М. Але́сю Але́сях

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

Але́ся

назоўнік, уласны, адушаўлёны, асабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. Але́ся Але́сі
Р. Але́сі Але́сь
Д. Але́сі Але́сям
В. Але́сю Але́сь
Т. Але́сяй
Але́сяю		 Але́сямі
М. Але́сі Але́сях

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

менаві́та, часц.

1. Ужыв. для падкрэслівання, узмацнення якога-н. члена сказа ў знач. якраз так.

Ён сказаў м. так.

2. у складзе злуч. Ужыв. перад пералічэннем каго-, чаго-н.

З’явіліся ўсе, а м.: Алесь, Рыгор і Хведар.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

але́сіць

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. але́шу але́сім
2-я ас. але́сіш але́сіце
3-я ас. але́сіць але́сяць
Прошлы час
м. але́сіў але́сілі
ж. але́сіла
н. але́сіла
Загадны лад
2-я ас. але́сь але́сьце
Дзеепрыслоўе
цяп. час але́сячы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

незнаёмец, ‑мца, м.

Незнаёмы, невядомы чалавек. Паціху прабіраючыся наперад, Алесь не зводзіў вачэй з незнаёмца. Ваданосаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

недвухсэнсо́ўны, ‑ая, ‑ае.

Тое, што і недвухсэнсавы. Алесь крыху пачырванеў і не адказаў. Ён разумеў гэты недвухсэнсоўны намёк. Ваданосаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

эх, выкл.

Ужываецца пры выражэнні захаплення, раптоўнага здзіўлення, папроку, шкадавання, прыкрасці. — Эх, дакука на маю галаву, — думала .. [Волька], аднак жа пад вечар скарэй пайшла дахаты. Скрыган. Эх, як слаўна, як прыгожа, Хораша, прыстойна! Колас. [Лена:] — Лепш памаўчы. Колькі разоў абяцаў кінуць піць, а ўсё не кідаеш. Эх, Алесь, Алесь. Яшчэ сватаўся... Ваданосаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ні́цма, прысл.

Тварам уніз. Алесь ляжаў ніцма, падлажыўшы далоні пад грудзі. Брыль. Стары ляжаў ніцма, уткнуўшыся рыжай барадою ў зямлю. Гурскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

падлако́тнік, ‑а, м.

Ручка крэсла, на якую абапіраюцца локцем у час сядзення. Алесь сядзіць каля стала ў цвёрдым з падлакотнікамі крэсле. Шамякін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

агіба́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да абагнуць. Алесь хадзіў каля крынічкі, Што з лесу тут жа выцякала І дужкай хату агібала. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)