аку́ла, -ы, мн. -ы, аку́л, ж.

Буйная драпежная марская рыба.

|| прым. аку́лавы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

аку́ла

назоўнік, агульны, адушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. аку́ла аку́лы
Р. аку́лы аку́л
Д. аку́ле аку́лам
В. аку́лу аку́л
Т. аку́лай
аку́лаю		 аку́ламі
М. аку́ле аку́лах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

аку́ла аку́ла, -лы ж.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

аку́ла ж., прям., перен. аку́ла

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

аку́ла, ‑ы, ж.

Вялікая драпежная марская рыба з вераценападобным целам і вялікай пашчай. / у перан. ужыв. Біржавыя акулы. Імперыялістычныя акулы.

[Ад стараж. нарв. hakall.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Аку́ла (БРС). Новае запазычанне з рускай мовы, у рускай з нарвеж. (XVIII ст.) haccal, Шанскі, 1, А, 70; Якабсан, SlW, 82–86.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

аку́ць

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. акую́ акуё́м
2-я ас. акуе́ш акуяце́
3-я ас. акуе́ акую́ць
Прошлы час
м. аку́ў аку́лі
ж. аку́ла
н. аку́ла
Загадны лад
2-я ас. аку́й аку́йце
Дзеепрыслоўе
прош. час аку́ўшы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

Абаку́ліваць ’падманваць, ашукваць’ (Нас., Бяльк.), абакуліцца ’памыліцца’ (Нас., Яруш.), абакульнік ’ашуканец’ (Бяльк.), абакула ’той, хто ашуквае’ (Касп., Яруш.) < *о‑ба‑кул‑ити < *бакуля < *бакаць. Што датычыць словаўтваральнай мадэлі, параўн. абдзяжуліць (гл.). Рус. бакулить ’гаварыць, балбатаць’, бакуля, бакуня ’балбатун’, бакать ’гаварыць, балбатаць’. Параўн. ст.-польск. bakać, чэш. bakati ’зваць’ (< прасл. bajati ’гаварыць’). Інакш Фасмер, 3, 97, які абакуливать < аб + акула. Рус. окула ’ашуканец’ хутчэй за ўсё памылковая дэкампазіцыя ад обакулить, бакулить. Гл. Мартынаў, БЛ, 1972, 1, 17. Гл. бакулы.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)