аку́ла, -ы, мн. -ы, аку́л, ж.

Буйная драпежная марская рыба.

|| прым. аку́лавы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

аку́ла

назоўнік, агульны, адушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. аку́ла аку́лы
Р. аку́лы аку́л
Д. аку́ле аку́лам
В. аку́лу аку́л
Т. аку́лай
аку́лаю
аку́ламі
М. аку́ле аку́лах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

аку́ла аку́ла, -лы ж.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

аку́ла ж., прям., перен. аку́ла

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

аку́ла, ‑ы, ж.

Вялікая драпежная марская рыба з вераценападобным целам і вялікай пашчай. / у перан. ужыв. Біржавыя акулы. Імперыялістычныя акулы.

[Ад стараж. нарв. hakall.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

АКУ́ЛА Кастусь

(сапр. Качан Аляксандр Ігнатавіч; н. 16.11.1925, в. Верацеі Докшыцкага р-на Віцебскай вобл.),

празаік, паэт, драматург. Піша на бел. і англ. мовах. Вучыўся ў Віленскай бел. гімназіі. У чэрв. 1944 паступіў у Мінскую школу камандзіраў Бел. краёвай абароны і з ёю пакінуў Мінск. Са жн. 1944 у франц. Супраціўленні, са снежня — у Брытанскай 8-й арміі ў Італіі (2-і польскі корпус). За ўдзел у баях супраць немцаў узнаг. залатой «Зоркай Італіі». З 1947 у Канадзе. У Таронта арганізаваў Згуртаванне беларусаў Канады (1948, першы яго старшыня), рэдагаваў газ. «Беларускі эмігрант» (1948—54). Рэдагуе час. бел. ветэранаў «Зважай». У трылогіі «Гараватка» («Дзярлівая птушка», 1965; «Закрываўленае сонца», 1974; «Беларусы, вас чакае зямля», 1981) праз гісторыю бел. вёскі з сімвалічнай назваю Гараватка імкнуўся паказаць гіст. лёс Беларусі — гераічнай і мужнай краіны, якая здолела вытрымаць выпрабаванні розных акупацый яе чужынцамі. Раманы «Змагарныя дарогі» (1962), «За волю» (1991) пераважна аўтабіяграфічныя, прысвечаныя лёсу бел. моладзі ў складаных даваен., ваен. і пасляваен. умовах на Беларусі і за мяжою, яе шляху да нац. самасвядомасці. У зб. «Усякая ўсячына» (Таронта, 1984) увайшла проза, паэзія, драматургія Акулы, яго аўтабіягр. абразкі.

Тв.:

Змагарныя дарогі. Мн., 1994.

Літ.:

Арлоў У. Беларус з берагоў Антарыё // Полымя. № 6. 1994.

С.Б.Сачанка.

т. 1, с. 215

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

аку́ла м заал Hifisch m -(e)s, -e, Hai m -(e)s, -e

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

аку́ла

(рус. акула, ад нарв. hákaal)

вялікая драпежная марская рыба з вераценападобным целам.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

Аку́ла (БРС). Новае запазычанне з рускай мовы, у рускай з нарвеж. (XVIII ст.) haccal, Шанскі, 1, А, 70; Якабсан, SlW, 82–86.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

аку́ць

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. акую́ акуё́м
2-я ас. акуе́ш акуяце́
3-я ас. акуе́ акую́ць
Прошлы час
м. аку́ў аку́лі
ж. аку́ла
н. аку́ла
Загадны лад
2-я ас. аку́й аку́йце
Дзеепрыслоўе
прош. час аку́ўшы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)