ако́ліца, -ы, мн. -ы, -ліц, ж.
1. Тое, што і ваколіца (у 2 знач.).
Аколіцу абляцела навіна.
2. Плот з варотамі ў канцы вёскі (уст.).
|| прым. ако́лічны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Ако́ліца
назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
| Н. |
Ако́ліца |
| Р. |
Ако́ліцы |
| Д. |
Ако́ліцы |
| В. |
Ако́ліцу |
| Т. |
Ако́ліцай
Ако́ліцаю |
| М. |
Ако́ліцы |
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
ако́ліца
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
ако́ліца |
ако́ліцы |
| Р. |
ако́ліцы |
ако́ліц |
| Д. |
ако́ліцы |
ако́ліцам |
| В. |
ако́ліцу |
ако́ліцы |
| Т. |
ако́ліцай
ако́ліцаю |
ако́ліцамі |
| М. |
ако́ліцы |
ако́ліцах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
ако́ліца ж., см. вако́ліца
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ако́ліца, ‑ы, ж.
1. Тое, што і ваколіца (у 2 знач.). А стаў Андрэйка першым старшынёй Найпершага ў аколіцы калгаса. З. Астапенка. Аколіцу абляцела вестка, што заўтра ля каменя будзе вялікі фэст. Пестрак. Чуў ты гоман мінскіх аколіц заводскіх? Таўбін.
2. Уст. Плот з варотамі ў канцы вёскі. Доўга стаіць, прыслухоўваецца [Яўтух] да шорахаў у садку, да рокату трактара ў полі, да вясёлых песень дзяўчат за аколіцай. Бялевіч. Гэй, пайду ж я па вуліцы У тое поле за аколіцу. Багдановіч. За аколіцай ходзяць дзяўчаты, і гукаюць красуню-вясну. Кляшторны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ако́ліца, укр. околиця, рус. околица, ст.-рус. околица, польск. okolica, серб.-харв. о̀колица. Наяўнасць сербскахарвацкіх паралеляў сведчыць на карысць праславянскай архаікі гэтай лексемы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
збудзі́цца, збуджуся, збудзішся, збудзіцца; зак.
Разм. Прачнуцца, абудзіцца. Аколіца-аселіца Пад ногі сонцам сцелецца... Збудзіўся гаспадар! Купала.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Ко́ліца ’аколіца, вуліца’ (Бяльк., Мат. Маг.). Да аколіца (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
окру́га уст. акру́га, -гі ж., ако́ліца, -цы ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Вако́ліца (БРС, Гарэц.), ваколічны (КТС). Да вакол. Гл. яшчэ аколіца.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)