басано́жкі, -жак, адз. басано́жка, -і, ДМ -жцы, ж.

Лёгкія летнія адкрытыя туфлі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

адкры́ты

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. адкры́ты адкры́тая адкры́тае адкры́тыя
Р. адкры́тага адкры́тай
адкры́тае		 адкры́тага адкры́тых
Д. адкры́таму адкры́тай адкры́таму адкры́тым
В. адкры́ты (неадуш.)
адкры́тага (адуш.)		 адкры́тую адкры́тае адкры́тыя (неадуш.)
адкры́тых (адуш.)
Т. адкры́тым адкры́тай
адкры́таю		 адкры́тым адкры́тымі
М. адкры́тым адкры́тай адкры́тым адкры́тых

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

адкры́ты

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. адкры́ты адкры́тая адкры́тае адкры́тыя
Р. адкры́тага адкры́тай
адкры́тае		 адкры́тага адкры́тых
Д. адкры́таму адкры́тай адкры́таму адкры́тым
В. адкры́ты (неадуш.)
адкры́тага (адуш.)		 адкры́тую адкры́тае адкры́тыя (неадуш.)
адкры́тых (адуш.)
Т. адкры́тым адкры́тай
адкры́таю		 адкры́тым адкры́тымі
М. адкры́тым адкры́тай адкры́тым адкры́тых

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

адкры́ты

дзеепрыметнік, залежны стан, прошлы час, закончанае трыванне

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. адкры́ты адкры́тая адкры́тае адкры́тыя
Р. адкры́тага адкры́тай
адкры́тае		 адкры́тага адкры́тых
Д. адкры́таму адкры́тай адкры́таму адкры́тым
В. адкры́ты (неадуш.)
адкры́тага (адуш.)		 адкры́тую адкры́тае адкры́тыя (неадуш.)
адкры́тых (адуш.)
Т. адкры́тым адкры́тай
адкры́таю		 адкры́тым адкры́тымі
М. адкры́тым адкры́тай адкры́тым адкры́тых

Кароткая форма: адкры́та.

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

ло́дачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.

1. гл. лодка.

2. звычайна мн. Адкрытыя жаночыя туфлі без раменьчыка і зашпількі.

Яна прыгожа прытупвала сваімі новенькімі лодачкамі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

беляшы́, ‑оў; адз. бяляш, беляша, м.

Печаныя круглыя адкрытыя піражкі з мясной начынкай.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

засі́вераць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.

Пацямнець, зашурпаціцца ад ветру (пра скуру, адкрытыя часткі цела). Рукі засівералі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

басано́жкі, ‑жак; адз. басаножка, ‑і, ДМ ‑жцы; ж.

Лёгкія летнія адкрытыя туфлі. Ліля.. пачала збягаць па прыступках уніз. Шырокае плацце раздувалася парусам, тонкія абцасікі басаножак гучна цокалі аб каменныя пліты. Асіпенка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

широ́ко́ нареч. прям., перен. шыро́ка;

широ́ко́ откры́тые глаза́ шыро́ка адкры́тыя (расплю́шчаныя) во́чы;

широ́ко́ испо́льзовать достиже́ния нау́ки шыро́ка вы́карыстаць дасягне́нні наву́кі;

широ́ко́ жить перен. раско́шна жыць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Зеў ’адтуліна (з рота ў глотку)’. Рус. зев ’тс’, уст. ’рот’, укр. зів ’тс’, дыял. ’рот’, ’зябры’, ’кут паміж ніткамі’, польск. уст. ziew ’зеў, пазяханне’, ’кут паміж ніткамі ў ткацкім станку’; чэш. zev, zeva ’адтуліна’, славен. zę̀v, zę̑v ’зеў’, серб.-харв. зе̑в, зи̏јев ’адкрытыя вусны, адтуліна, позех’, балг., макед. зев ’адтуліна’. Параўн. зе́ва, зяво́, зявэ́, зя́вы ’прамежак паміж верхнімі і ніжнімі ніткамі асновы’, зе́вы, зя́вы, зявэ́ ’рот, пашча’ (Сл. паўн.-зах.), зяву́ ’прамежак паміж ніткамі асновы, праз які праходзіць чаўнок’ (брагін., Нар. сл.), зі́вы ’тс’ (пін., Нар. лекс.), зева, зява ’тс’ (Мат. Гом.). Прасл. zěvъ ’адтуліна’ ўтворана ад дзеяслова zě‑va‑ti (гл. зяваць) бязафіксным спосабам. Роднасныя словы ззяць 1, зяхаць. Фасмер, 2, 91; Скок, 3, 656. Паводле Шанскага (2, З, 83), зеў ад кораня *zě‑ з суфіксам ‑vъ (як рус. сев, гнев), а зевать ад зев.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)