адвалі́ць
дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
адвалю́ |
адва́лім |
| 2-я ас. |
адва́ліш |
адва́ліце |
| 3-я ас. |
адва́ліць |
адва́ляць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
адвалі́ў |
адвалі́лі |
| ж. |
адвалі́ла |
| н. |
адвалі́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
адвалі́ |
адвалі́це |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
адвалі́ўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
адвалі́ць, -валю́, -ва́ліш, -ва́ліць; -ва́лены; зак., што.
1. Адвярнуць, адкінуць што-н. ад чаго-н.
А. камень ад дзвярэй.
А. завалу і адчыніць вароты.
2. Выдзеліць, даць, адрэзаць, расшчодрыўшыся (разм., іран.).
А. ладны кавалак сала.
А. сто тысяч рублёў.
3. ад чаго і без дап. Адысці, адплысці, адляцець.
Параход плаўна адваліў ад прыстані.
|| незак. адва́льваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. адва́льванне, -я, н. (да 1 знач.), адва́л, -у, м. (да 1 знач.) і адва́лка, -і, ДМ -лцы, ж. (да 1 знач.)
|| прым. адва́льны, -ая, -ае (да 1 знач.; спец.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
адвалі́ць сов.
1. в разн. знач. отвали́ть;
а. ка́мень — отвали́ть ка́мень;
а. скі́бу хле́ба — отвали́ть ломо́ть хле́ба;
2. (отойти, отплыть) отвали́ть;
3. прост. отвали́ть;
а. цэ́лую ку́чу гро́шай — отвали́ть це́лую ку́чу де́нег
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
адвалі́ць, ‑валю, ‑валіш, ‑валіць; зак.
1. што. Адвярнуць што‑н. цяжкае ад чаго‑н., што было прывалена ім ці перашкаджала чаму‑н. Адваліць каменную глыбу. // Зняць заваду ў дзвярах, варотах. Прытрымліваючы рукою крысы кажуха, да брамы падышоў гаспадар, не спяшаючыся адваліў завалу і адчыніў веснічкі. Пальчэўскі.
2. што. Аддзяліць, выдзеліць, адрэзаць каму‑н. значную частку чаго‑н. Адваліць лусту хлеба. / у іран. ужыв. Выхапіў.. [начальнік] з рук Паранькі паперы і, як бы для адчэпнага, піша — выдаць два рулоны. Во, колькі адваліў! Ракітны.
3. ад чаго і без дап. Адысці, адплысці, адляцець (пра судна, самалёт і пад.). Параход плаўна адваліў ад прыстані. Даніленка. Нарэшце пікіроўшчыкі адвалілі. Я думаў, што на палянцы сапраўды не асталося нічога жывога. Сабаленка. // Адысці, паменшаць колькасна, разысціся. У паўзе, калі пакупнікі адвалілі, Аксана разгарнула ілюстраваны часопіс. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паадва́льваць, -аю, -аеш, -ае; зак., што.
Адваліць усё, многае.
П. каменне ад сцяны.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
адва́лены отва́ленный; см. адвалі́ць 1
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
адва́льваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да адваліць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адва́лены, ‑ая, ‑ае.
Дзеепрым. зал. пр. ад адваліць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паадва́льваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
Адваліць усё. многае. Паадвальваць каменне.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адва́льванне, ‑я, н.
Дзеянне паводле дзеясл. адвальваць — адваліць (у 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)