агрэ́х

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. агрэ́х агрэ́хі
Р. агрэ́ха агрэ́хаў
Д. агрэ́ху агрэ́хам
В. агрэ́х агрэ́хі
Т. агрэ́хам агрэ́хамі
М. агрэ́ху агрэ́хах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

агрэ́х, -а, мн. -і, -аў, м.

1. Дрэнна ўзараная або прапушчаная пры ворыве, сяўбе лапіна на полі.

Араць без агрэхаў.

У ворыве агрэхі — у кішэні прарэхі (прыказка).

2. перан. Усякія недаробкі, недагляд.

Агрэхі ў працы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

агрэ́х м., прям., перен. огре́х

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

агрэ́х, ‑а, м.

1. Дрэнна ўзараная, прапушчаная пры ворыве лапіна на полі. Вунь на жытнёвым масіве відаць незасеяныя ўвосень палоскі-агрэхі, парослыя пырнікам і лебядой. Хадкевіч. У ворыве агрэхі — у кішэні прарэхі. Прыказка.

2. перан. Усякія недаробкі, недагляды. Моўныя агрэхі. Агрэхі ў працы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Агрэ́х ’прапушчаная баразна’ (БРС, Шат., Гарэц., КЭС) кантамінаваная форма арэх (< араць) і агрэх (< грэх) (Выг. дыс.). Словаўтваральная мадэль застаецца няяснай.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

огре́х с.-х. агрэ́х, -ха м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

недасе́ў, ‑севу, м.

Частка зямлі, якая засталася незасеянай. Зрабіў агрэх на ворыве, зрабіў абсеў ці недасеў — грэх на душы. Бялевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вы́каўзнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.

Разм. Выслізнуць. Плуг выкаўзнуў з рук і .. зрабіў доўгі агрэх. Гартны. Зося выкаўзнула з хлеўчука, але не пабегла, не спалохалася. Ваданосаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

абсе́ў, ‑севу, м.

Тое, што і абсевак (у 1 знач.). Зрабіў агрэх на ворыве, зрабіў абсеў ці недасеў — грэх на душы, адказвай перад вялікай сям’ёй калгаснікаў. Бялевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Сілізна́ ‘агрэх (пры ворыве, касьбе)’ (лудз., Сл. ПЗБ; рас., ЛА, 5). З цэлізна (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)