агні́сты, -ая, -ае.

1. гл. агонь.

2. Які свеціцца як агонь, падобны да яго колерам, адлівае фарбамі агню.

Агністае лісце на дрэве.

3. Гарачы, пякучы як агонь.

Агністая спёка.

4. перан. Палымяны, бліскучы (пра вочы, позірк).

Агністыя вочы.

5. перан. Палымяны, натхняльны, гарачы.

Агністая прамова.

|| наз. агні́стасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

агні́сты

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. агні́сты агні́стая агні́стае агні́стыя
Р. агні́стага агні́стай
агні́стае		 агні́стага агні́стых
Д. агні́стаму агні́стай агні́стаму агні́стым
В. агні́сты (неадуш.)
агні́стага (адуш.)		 агні́стую агні́стае агні́стыя (неадуш.)
агні́стых (адуш.)
Т. агні́стым агні́стай
агні́стаю		 агні́стым агні́стымі
М. агні́стым агні́стай агні́стым агні́стых

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

агні́сты огни́стый, о́гненный; пла́менный;

а. за́хад — огни́стый зака́т;

а. шар со́нца — о́гненный шар со́лнца;

~тыя сло́вы — пла́менные слова́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

агні́сты, ‑ая, ‑ае.

1. Які свеціцца, як агонь. Агністая чырвань на ўсходзе Адсвечвае, грае пажарам. Колас. Лес зашумеў мацней, захістаўся. Збоку бліснула яркая агністая паласа. Якімовіч. // Падобны колерам да агню; які адлівае фарбамі агню. З табою, клён, я разважаю. З тваёй агністай галавой. Броўка. // Пякучы, гарачы, як агонь. Усё дзіка, пустынна імшыцца, Агністая спёка стаіць. Багдановіч.

2. Палымяны, бліскучы, які ззяе ад узрушэння і пачуцця (пра вочы, позірк). Цёмны сад-вінаград, Цвет бяленькі вішнёвы, — І агністы пагляд, І гарачыя словы. Багдановіч. // перан. Палымяны, страсны. Любіў жыццё, свабоду я Душой сваёй агністай... Броўка. // Натхняльны, страсны. Сотні тысяч галодных Узнімаюць, як сцяг, Два агністыя словы: — Мір і хлеб! Глебка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

барво́ва-агні́сты

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. барво́ва-агні́сты барво́ва-агні́стая барво́ва-агні́стае барво́ва-агні́стыя
Р. барво́ва-агні́стага барво́ва-агні́стай
барво́ва-агні́стае		 барво́ва-агні́стага барво́ва-агні́стых
Д. барво́ва-агні́стаму барво́ва-агні́стай барво́ва-агні́стаму барво́ва-агні́стым
В. барво́ва-агні́сты (неадуш.)
барво́ва-агні́стага (адуш.)		 барво́ва-агні́стую барво́ва-агні́стае барво́ва-агні́стыя (неадуш.)
барво́ва-агні́стых (адуш.)
Т. барво́ва-агні́стым барво́ва-агні́стай
барво́ва-агні́стаю		 барво́ва-агні́стым барво́ва-агні́стымі
М. барво́ва-агні́стым барво́ва-агні́стай барво́ва-агні́стым барво́ва-агні́стых

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

ры́жа-агні́сты

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. ры́жа-агні́сты ры́жа-агні́стая ры́жа-агні́стае ры́жа-агні́стыя
Р. ры́жа-агні́стага ры́жа-агні́стай
ры́жа-агні́стае		 ры́жа-агні́стага ры́жа-агні́стых
Д. ры́жа-агні́стаму ры́жа-агні́стай ры́жа-агні́стаму ры́жа-агні́стым
В. ры́жа-агні́сты (неадуш.)
ры́жа-агні́стага (адуш.)		 ры́жа-агні́стую ры́жа-агні́стае ры́жа-агні́стыя (неадуш.)
ры́жа-агні́стых (адуш.)
Т. ры́жа-агні́стым ры́жа-агні́стай
ры́жа-агні́стаю		 ры́жа-агні́стым ры́жа-агні́стымі
М. ры́жа-агні́стым ры́жа-агні́стай ры́жа-агні́стым ры́жа-агні́стых

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

аго́нь, агню́, мн. агні́ і агнёў, м.

1. Гаручыя святлівыя газы высокай тэмпературы; полымя.

Згарэць у агні.

2. Святло ад асвятляльных прыбораў.

Запаліць а.

Агні горада.

3. Стральба (ружэйная, артылерыйская).

Адкрыць а.

Шквальны а.

Агонь! (каманда страляць).

4. перан. Палымянасць, жвавасць, душэўны ўздым.

З агнём у сэрцы.

○

Антонаў агонь — гангрэна, заражэнне крыві (уст.).

◊

Баяцца як агню — вельмі баяцца.

Днём з агнём не знойдзеш — нідзе не знойдзеш (разм.).

З агню ды ў полымя — з адной непрыемнаці ў другую, яшчэ большую (разм.).

Паміж двух агнёў — пра небяспеку з двух бакоў.

Прайсці (праз) агонь, ваду і медныя трубы — шмат зведаць у жыцці; з поспехам пераадолець цяжкасці.

У агонь і ў ваду пойдзе за каго-н. — гатовы на ўсё дзеля каго-н.

Гарэць (пячы) агнём — вельмі моцна балець.

Увесь у агні — у гарачцы.

Не жартаваць (не гуляць) з агнём — не рабіць таго, што можа пацягнуць за сабой непрыемныя вынікі.

Агнём і мячом — з бязлітаснай жорсткасцю.

Як агню ўхапіўшы — вельмі хутка.

На агеньчык зайсці да каго-н. — зайсці выпадкова, мімаходам, убачыўшы ў вокнах святло.

Працаваць з аганьком — з запалам, з захапленнем, праяўляючы ініцыятыву, выдумку.

|| памянш. аге́ньчык, -а і -у, мн. -і, -аў, м. і аганёк, -нька́, м. Гарыць а.

|| прым. агнявы́, -а́я, -о́е (да 1 і 3 знач.), агнёвы, -ая, -ае (да 1 знач.), агні́сты, -ая, -ае (да 1 знач.) і во́гненны, -ая, -ае (да 1 знач.).

Агнявая сушка (на агні). Агнявы пункт (артылерыйскі, кулямётны). Агнявыя сродкі (снарады). Агнёвыя прамяні сонца.

Агністая чырвань на ўсходзе.

Вогненныя языкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

огни́стый агні́сты, агнявы́.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пламени́стый палымя́ністы; (огненный) агні́сты.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

іскрамётны, -ая, -ае (кніжн.).

1. Які кідае іскры, іскрысты.

І. агонь.

2. перан. Яркі, агністы.

І. позірк.

|| наз. іскрамётнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)