агарну́цца

дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. агарну́ся аго́рнемся
2-я ас. аго́рнешся аго́рнецеся
3-я ас. аго́рнецца аго́рнуцца
Прошлы час
м. агарну́ўся агарну́ліся
ж. агарну́лася
н. агарну́лася
Загадны лад
2-я ас. агарні́ся агарні́цеся
Дзеепрыслоўе
прош. час агарну́ўшыся

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

агарну́цца (чым) сов.

1. оку́таться;

2. перен. оку́таться; (чувствами — ещё) погрузи́ться (во что); (мраком, тьмой — ещё) покры́ться;

◊ а. дзе́цьмі — осы́паться детьми́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

агарну́цца, агарнуся, агорнешся, агорнецца; зак.

1. Ахінуць сябе чым‑н.; загарнуцца. Агарнуцца хусткай.

2. Заслацца, аблажыцца з усіх бакоў. Лес агарнуўся цемрай.

3. перан. Апынуцца ў пэўным душэўным стане. [Вэня] дапаў да сваіх саней, і душа яго агарнулася лагодным спакоем: конь быў накормлены і запрэжан. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

агарну́ць, агарну́, аго́рнеш, аго́рне; агарні́; аго́рнуты; зак., каго-што.

1. Укрыць з усіх бакоў, абкруціць, абгарнуць.

А. коўдрай дзіця.

2. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.), перан. Настаць, заспець (пра ноч, цемру і пад.).

Змрок агарнуў зямлю.

3. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.), перан. Апанаваць, завалодаць, захапіць, ахапіць каго-н.

Думкі пра дом агарнулі хлопца.

Млявасцю агорнута ўсё цела.

4. Абняць, абхапіць, ахапіць.

Полымя агарнула ўвесь дом.

|| незак. аго́ртваць, -аю, -аеш, -ае.

|| звар. агарну́цца, агарну́ся, аго́рнешся, аго́рнецца; агарні́ся; незак. аго́ртвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

осени́ться ахіну́цца, агарну́цца, акры́цца.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

акры́цца, -ы́юся, -ы́ешся, -ы́ецца; зак.

1. Накрыцца, ахінуцца чым-н.

А. пледам.

2. перан. Пакрыцца, агарнуцца.

Вішня цветам акрылася.

Смуткам акрыліся вочы.

|| незак. акрыва́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

аго́ртвацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

1. Незак. да агарнуцца.

2. Зал. да агортваць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

атулі́цца, атулю́ся, ату́лішся, ату́ліцца; зак.

1. Ахінуцца, агарнуцца з усіх бакоў.

А. хусткай.

2. перан. Абвалачыся.

Сівым туманам атулілася балота.

|| незак. атуля́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца і ату́львацца, -аюся, -аешся, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

аху́тацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.

1. Ахутаць сябе, захутацца. Жанчына ахуталася хусткай.

2. перан. Пакрыцца чым‑н., агарнуцца. У небе зноў паплылі дзесяткі бамбардзіроўшчыкаў, і крэпасць ахуталася агнём і дымам. Лупсякоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ахіну́цца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; ‑нёмся, ‑няцеся; зак.

1. Атуліцца, ахутацца чым‑н. Маладзіца, убачыўшы старшыню, ахінулася хусткай і таропка шмыганула ў хату. Навуменка.

2. перан. Агарнуцца, накрыцца. Шырачэзнымі лістамі Ахінуліся кусты. Глебка. Сосны шумяць, Ахінуліся сосны журбою. Хведаровіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)