абрасці́, -сту́, -сце́ш, -сце́; -сцём, -сцяце́, -сту́ць; -ро́с, -расла́, -ло́; зак., чым.
1. Зарасці, пакрыцца якой-н. расліннасцю, валасамі, слоем чаго-н.
А. мохам (таксама перан.: апусціцца, адзічэць; разм.). А. барадой.
А. тлушчам.
А. граззю (перан.: стаць неахайным, брудным; разм.).
2. перан. Набыць многа ўсяго, стварыць што-н. вакол сябе, каля сябе (разм.).
А. гаспадаркай.
Вуліца абрасла новымі дамамі.
|| незак. абраста́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. абраста́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
абрасці́
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
абрасту́ |
абрасцё́м |
| 2-я ас. |
абрасце́ш |
абрасцяце́ |
| 3-я ас. |
абрасце́ |
абрасту́ць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
абро́с |
абраслі́ |
| ж. |
абрасла́ |
| н. |
абрасло́ |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
абро́сшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
абрасці́ сов., в разн. знач. обрасти́;
а. траво́ю — обрасти́ траво́й;
а. барадо́й — обрасти́ бородо́й;
гарады́ ~слі́ завадскі́мі пасёлкамі — города́ обросли́ заводски́ми посёлками;
а. тлу́шчам — обрасти́ жи́ром;
а. гаспада́ркай — обрасти́ хозя́йством;
◊ а. каро́ю — обрасти́ гря́зью;
а. мо́хам — обрасти́ мо́хом
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
абрасці́, ‑сту, ‑сцеш, ‑сце; ‑сцём, ‑сцяце, ‑стуць; пр. аброс, ‑расла, ‑расло; зак.
1. Пакрыцца, зарасці якой‑н. расліннасцю. Пень аброс маладымі парасткамі. Камень аброс мохам. Берагі ручая абраслі асакой. // Пакрыцца валасамі, шэрсцю. Да таго чалавек высах за лета, да таго аброс барадою, што сустрэнь яго хто ў лесе ці на могілках, то мог бы памерці ад перапалоху. Кулакоўскі.
2. перан. Набыць чаго‑н. у вялікай колькасці, абзавесціся чым‑н. Абрасці гаспадаркай. Абрасці кнігамі. □ І ўсё, здаецца, так і было, — Хіба што толькі падрасла малеча, Старым гады папрыгіналі плечы Ды абрасло антэнамі жытло. Бураўкін. // Аказацца ў акружэнні каго‑, чаго‑н. Навучальны корпус аброс жыллёвымі будынкамі. // Расшырыць кола абавязкаў. Набываў [Пракапенка] у парткоме і ў рэдакцыі завадской шматтыражкі; хутка аброс усялякімі грамадскімі нагрузкамі і жыў з імі ў вялікай згодзе. Кулакоўскі.
3. Пакрыцца слоем чаго‑н. Абрасці граззю.
•••
Абрасці карою — стаць неахайным, брудным.
Абрасці мохам — апусціцца, адстаць ад жыцця, адзічэць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абымшэ́ць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -э́е; зак.
Абрасці мохам.
Страха хаты абымшэла.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
аблахма́цець, -ею, -ееш, -ее; зак. (разм.).
Стаць лахматым, абрасці барадой, валасамі.
А. за лета.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
абымшэ́ць, ‑эе; зак.
Абрасці, накрыцца мохам.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
обрасти́ сов., в разн. знач. абрасці́, мног. паабраста́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
абраста́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да абрасці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абраста́нне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. абрастаць — абрасці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)