абнадзе́іць, -дзе́ю, -дзе́іш, -дзе́іць; -дзе́ены; зак., каго (што).
Супакоіць, абудзіўшы надзею, суцешыць.
А. цяжкахворага.
|| незак. абнадзе́йваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
абнадзе́іць
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
абнадзе́ю |
абнадзе́ім |
| 2-я ас. |
абнадзе́іш |
абнадзе́іце |
| 3-я ас. |
абнадзе́іць |
абнадзе́яць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
абнадзе́іў |
абнадзе́ілі |
| ж. |
абнадзе́іла |
| н. |
абнадзе́іла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
абнадзе́й |
абнадзе́йце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
абнадзе́іўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
абнадзе́іць сов. обнадёжить
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
абнадзе́іць, ‑дзею, ‑дзеіш, ‑дзеіць; зак., каго.
Паабяцаўшы што‑н., запэўніўшы ў чым‑н., абудзіць надзею; суцешыць. Абнадзеіў настаўнік Сцёпку, ахвоты да навукі паддаў. Колас. Дзівіліся партызаны спакою і вытрымцы гэтага чалавека, дзівіліся і стараліся падтрымаць яго, сказаць спагадлівае слова, неяк абнадзеіць. Шчарбатаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
обнадёжить сов. абнадзе́іць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
абнадзе́йваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да абнадзеіць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абнадзе́ены, ‑ая, ‑ае.
Дзеепрым. зал. пр. ад абнадзеіць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абнадзе́йванне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. абнадзейваць — абнадзеіць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Прырака́ць ’абяцаць; прадвяшчаць’ (Нас., Ласт.), прырачо́ны ’абяцанкі’ (Ласт.), пріріка́ньня ’прадказванне’ (Бяльк.), ст.-бел. приречи ’абяцаць, абнадзеіць, сказаць, памянуць’. Укр. приріка́ти ’прадвяшчаць, абяцаць’. Хутчэй за ўсё, з польск. przyrzekać ’абяцаць’, przyrzeczony ’абяцанкі’. Гл. рэкнуць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
не́калі 1, безас. у знач. вык.
Няма калі, бракуе часу. Некалі сумаваць за работай. Барадулін. — Хутчэй, дачушка, а то мне некалі. Васілевіч. — Некалі мне цяпер ні сварыцца, ні мірыцца, — адказала [Волька] непрыязна, суха. — Працы хапае і дома, і ў калгасе... Ваданосаў.
•••
Некалі (няма калі) дыхнуць — надта заняты, перагружаны работай.
не́калі 2, прысл.
1. Калісьці, даўно; у далёкім мінулым. Кіраваўся Мікола да таго дома, дзе некалі сустракаўся з сакратаром абкома. Новікаў. Гэта быў стары, пашарпаны, некалі пафарбаваны ў бела-блакітны колер маршрутны маленькі аўтобус. Ракітны. Жылі некалі ў адным краі людзі ў згодзе ды ў ладзе. Якімовіч.
2. Калі-небудзь у будучым. Маці расказвае ўсё, што толькі ведае пра горад, у якім і сажа была ўсяго разы са тры; расказвае і ніколі не забудзе абнадзеіць: — Вось і ты некалі вырасцеш і паедзеш у горад. Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)