абарачэ́нне

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, ніякі род, 1 скланенне

адз.
Н. абарачэ́нне
Р. абарачэ́ння
Д. абарачэ́нню
В. абарачэ́нне
Т. абарачэ́ннем
М. абарачэ́нні

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

абарачэ́нне, -я, н.

Тое, што і абарот (у 1 і 4 знач.).

А.

Зямлі вакол Сонца.

Грашовае а.

Пусціць у а.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

абарачэ́нне ср.

1. оборо́т м.;

а. Зямлі́ вако́л Со́нца — оборо́т Земли́ вокру́г Со́лнца;

2. эк. обраще́ние;

зняць з ~ння — снять с обраще́ния;

грашо́вае а. — де́нежное обраще́ние

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

абарачэ́нне, ‑я, н.

1. Тое, што і абарот (у 1 знач.). Абарачэнне Зямлі вакол Сонца.

2. Тое, што і абарот (у 3 знач.). Пусціць у абарачэнне. Грашовае абарачэнне.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

банкно́тны, ‑ая, ‑ае.

Які мае дачыненне да банкнотаў. Банкнотнае абарачэнне.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

банкно́ты, -аў, адз. банкно́т, -а, М -но́це, м.

Грашовыя знакі, зробленыя з паперы ці іншых матэрыялаў, звычайна прамавугольнай формы.

|| прым. банкно́тны, -ая, -ае.

Банкнотнае абарачэнне.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

каціро́ўка, ‑і, ДМ ‑роўцы, ж.

1. Вызначэнне курсу замежнай валюты. Афіцыйная каціроўка.

2. Устанаўленне біржавай цаны (курсу) каштоўных папер, тавараў, замежнай валюты.

3. Абарачэнне каштоўных папер або тавараў на біржы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

навыпуска́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-чаго.

1. Выпусціць, вызваліць многіх.

2. Вырабіць, выпрацаваць вялікую колькасць чаго‑н. // Выдаць, надрукаваць многа чаго‑н. Павыпускаць кніг. Навыпускаць лістовак. // Пусціць у абарачэнне ў вялікай колькасці. Навыпускаць марак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Перыяд ’адрэзак часу’ (ТСБМ), ст.-бел. периодъ (з 1598 г.), якое са ст.-польск. peryjod, period (XVI ст.) < лац. periodus < ст.-грэч. περίοδος ’абарачэнне, абарот’ (Булыка, Лекс. запазыч., 165); магчыма, паўторнае запазычанне праз рус. мову (Крукоўскі, Уплыў, 78), у якой слова было запазычана з франц. у эпоху Пятра I.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

абаро́т, -у, М -ро́це, мн. -ы, -аў, м.

1. Поўны круг вярчэння.

Кола робіць дзесяць абаротаў у секунду.

2. Асобная частка, стадыя якой-н. дзейнасці, развіцця чаго-н. (спец.).

А. палявых культур.

3. Сукупнасць работ, аперацый, якія складаюць поўны цыкл у выкарыстанні чаго-н. (спец.).

А. вагонаў.

4. Абарачэнне грашовых сродкаў і тавараў для ўзнаўлення, атрымання прыбытку.

А. капіталу.

Пусціць грошы ў а.

Гадавы а.

◊

Узяць у абарот каго (разм.) — аказваць (аказаць) рашучае ўздзеянне на каго-н., прымушаць (прымусіць) весці сябе як належыць.

|| прым. абаро́тны, -ая, -ае (да 3 і 4 знач.).

Абаротныя сродкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)