абагача́цца
дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
абагача́юся |
абагача́емся |
| 2-я ас. |
абагача́ешся |
абагача́ецеся |
| 3-я ас. |
абагача́ецца |
абагача́юцца |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
абагача́ўся |
абагача́ліся |
| ж. |
абагача́лася |
| н. |
абагача́лася |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
абагача́йся |
абагача́йцеся |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
абагача́ючыся |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
абагача́цца несов., возвр., страд. обогаща́ться; см. абагаці́цца, абагача́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
абагача́цца, ‑аецца; незак.
1. Незак. да абагаціцца.
2. Зал. да абагачаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абагаці́цца, -гачу́ся, -гаці́шся, -гаці́цца; -гаці́мся, -гаціце́ся, -гаця́цца; зак.
1. Стаць багатым, разбагацець.
2. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Стаць багацейшым на якое-н. рэчыва (пра руду, глебу) (спец.).
Глеба абагацілася азотам.
|| незак. абагача́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
|| наз. абагачэ́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
обогаща́ться возвр., страд. абагача́цца, узбагача́цца;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
абагача́льнасць, ‑і, ж.
Спец. Здольнасць абагачацца (пра карысныя выкапні).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абагачэ́нне, ‑я, н.
Спец. Дзеянне паводле знач. дзеясл. абагачаць — абагаціць і абагачацца — абагаціцца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
канцэнтрава́цца, ‑руецца; незак.
1. Збірацца, сцягвацца, групавацца ў адным якім‑н. месцы. Насельніцтва канцэнтруецца вакол гарадоў. // перан. Звяртацца, накіроўвацца на што‑н. (пра думкі, увагу і пад.). Гутаркі і жарты канцэнтраваліся пераважна каля Букрэевай асобы і яго ролі ў якасці «маладзіцы». Колас.
2. Згушчацца, насычацца (пра растворы).
3. Абагачацца (пра руды, горныя пароды).
4. Зал. да канцэнтраваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
жыві́цца, жыўлю́ся, жы́вішся, жы́віцца; незак.
1. Карміцца, харчавацца. [Родны:] Што ж, тыгр — звер, як звер. Яму так прыродай вызначана — жывіцца мясам. Крапіва. Наступалі голад і смага. Байцы жывіліся жменяй макухі, дзесяткам гарошын. «Звязда». // Здабываць сродкі для існавання. Людзі з трох вёсак займаліся вырабам гонты і гэтым жывіліся. Чорны. Што зарабіць Эльза, шыючы сукенкі пападзянкам, тым толькі і жывілася з бацькамі. Гарэцкі.
2. Забяспечвацца тым, што неабходна для нармальнага існавання, развіцця, дзейнасці. Ірвецца [расток] да святла, расце бясконца І п’е зямлі сыры духмяны сок, І жывіцца магутнай сілай сонца... З. Астапенка. Маторы ў майстэрнях жывяцца электрычнай энергіяй. Шахавец. // перан. Падтрымліваць, узмацняцца чым‑н. (пра разумовую і творчую дзейнасць, псіхічны стан і пад.). [Беларуская] сатыра ўрастала ў народную глебу, жывілася яе сокамі. Казека. У многіх аўтараў паэзія жывіцца ўспамінамі. «ЛіМ».
3. Разм. Атрымліваць для сябе выгаду, карысць; нажывацца, абагачацца. — Не было ў нашым родзе людзей, якія б з чужога мазаля жывіліся. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)