разрадзі́цца 1, ‑дзіцца; зак.
1. Стаць разраджаным (пра агнястрэльную зброю). Граната разрадзілася.
2. Страціць электрычны зарад. Батарэя разрадзілася.
3. перан. Перастаць быць напружаным, стаць спакайнейшым. Абстаноўка разрадзілася. □ Ранейшая напружанасць у людзей разрадзілася. Дрымотная цішыня лесу супакойвала. Беразняк.
разрадзі́цца 2, ‑раджуся, ‑родзішся, ‑родзіцца; зак.
Разм. Радзіць. [Апанаска] уздыхнуў з палёгкай: раз прыехала Дора Абрамаўна, значыць, Куліна разродзіцца нармальна. Даніленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
расхіста́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
1. Пачаць доўга і моцна хістацца. Спрытны Ра пераскочыў на суседнюю галіну, але яна так нахілілася і расхісталася, што другім няма чаго было і думаць .. [ісці] за ім. Маўр.
2. Стаць хісткім, няўстойлівым ад хістання. [Пётр:] — Расхісталіся гайкі, нож стукае, а там і сарвацца можа. «Звязда».
3. перан. Стаць слабым; расстроіцца. Дысцыпліна расхісталася. Здароўе расхісталася.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
узбагаці́цца, ‑гачуся, ‑гацішся, ‑гаціцца; зак.
1. Разм. Стаць багатым, разбагацець.
2. перан. Папоўніцца чым‑н., набыць што‑н., стаць больш багатым па саставу, зместу і пад. Бібліятэка ўзбагацілася новымі выданнямі. Узбагаціцца вопытам. □ Прамысловасць горада ўзбагацілася прадпрыемствамі, якіх тут не было да вайны. Хадкевіч. Наша мастацкая проза рабіла першыя крокі тады, калі руская літаратура ўзбагацілася бессмяротнымі творамі. Пшыркоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
*Скапсане́ць, скапсані́ты ‘стаць драхлым, змарнавацца, састарыцца’ (драг., З нар. сл.), скапцаніе́ті ‘тс’ (беласт., Сл. ПЗБ). Укр. скапцані́ты ‘збяднець (аб яўрэях)’, польск. kopconieć, kopsonieć ‘марнавацца, станавіцца ўбогім, бяднець’. Да капцан (гл.). Не выключана і запазычанне польскага дзеяслова. Да праблематыкі паходжання слоў гл. Слаўскі, 2, 51.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вы́беліцца, ‑люся, ‑лішся, ‑ліцца; зак.
1. Стаць, зрабіцца белым. Выбеліліся палотны.
2. у што. Разм. Запэцкацца ў што‑н. белае. Выбеліцца ў крэйду.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бяссла́ўе, ‑я, н.
Няслава, ганьба. Імгла зялёная імгліць Па-над дарожным палатном. Чые тут войскі не ішлі, Каб стаць затым бясслаўя тлом. Калачынскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абязлю́дзець, ‑ее; зак.
Стаць бязлюдным, пустэльным. Мы спынілі бескарысную дыскусію. Пляж абязлюдзеў, ды і нам заставацца на ім не было ніякай ахвоты. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́тупіцца, ‑туліцца; зак.
Стаць тупым. [Цімох] падняў.. [касу] да вачэй, памацаў лязо пальцамі, упэўніўся, што яно вытупілася, і пайшоў у канец пракоса па брусок. Капыловіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
закруглі́цца, ‑круглюся, ‑круглішся, ‑кругліцца; зак.
1. Стаць круглым, закругленым. Бераг возера закругліўся.
2. перан. Разм. Скараціўшы, закончыць (прамову, выказванне і пад.). Прамоўца закругліўся.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
напу́хнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; пр. напух, ‑ла; зак.
Стаць ненармальна пухлым, успухнуць. На пераносіцы між брывей у Марціна напух працяты маршчынай бугорчык. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)