шалёўчына, ‑ы, ж.
Разм. Шалёвачная дошка. Бацька сам зрабіў.. [паліцу]. Абгабляваў дзве тоўстыя дошкі, уверсе пілкай закругліў іх, папраразаў па тры папярочныя пазы, упусціў у іх абгабляваныя шалёўчыны і прыбіў усё гэта да сцяны. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
экстаты́чнасць, ‑і, ж.
Уласцівасць экстатычнага. Тое, што мы чытаем у Грамыкавай «нібы паэме», — гэта ўжо такая экстатычнасць, такое жаданне абы падражніць аматара старызны, такая самацэннасць навацый, якія чэрпаюць, як правіла, з саміх сябе. Бярозкін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
эскала́цыя, ‑і, ж.
Паступовае павелічэнне, узмацненне, пашырэнне чаго‑н. Эскалацыя вайны. □ [Андрэ:] «Я супраць такога разумення, як «якасць мастацтва». Гэта змяншае яго маштабы і садзейнічае эскалацыі цэн. «ЛіМ». // Нарошчванне ўзбраення імперыялістычнымі дзяржавамі, абвастрэнне міжнародных адносін.
[Ад англ. escalation — паступовае ўзмацненне, павелічэнне.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сей мест., уст., м. гэ́ты (род. гэ́тага, дат. гэ́таму, вин. гэ́ты, гэ́тага, твор., предл. гэ́тым); ж. гэ́та (род., дат., предл. гэ́тай, вин. гэ́ту, твор. гэ́тай, гэ́таю); ср. гэ́та (род. гэ́тага, дат. гэ́таму, вин. гэ́та, твор., предл. гэ́тым); мн. гэ́тыя (род., предл. гэ́тых, дат. гэ́тым, вин. гэ́тыя, гэ́тых, твор. гэ́тымі);
◊
за сим уст. за тым;
от сих до сих шутл. адсю́ль дасю́ль;
сию́ мину́ту, сию́ секу́нду за́раз, за́раз жа;
до сей поры́ дагэ́туль, да гэ́тай пары́, да гэ́тага ча́су;
по сей день па гэ́ты дзень;
при сём препровожда́ется офиц. пры гэ́тым адпраўля́ецца (пасыла́ецца, накіро́ўваецца).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Гмах ’вялікі будынак’ (БРС). Слова гэта было ўжо ў ст.-бел. мове. Параўн. кгмахъ, гмахъ, дмахъ (з XVI ст.) ’будынак, пакой’ (гл. Булыка, Запазыч.). Крыніцай слова з’яўляецца польск. gmach ’вялікі будынак’, таксама ’кватэра’ (а гэта з ням., дакладней, с.-в.-ням. gemach). Гл. Слаўскі, 1, 297.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Балё́н ’шар’ (Жд.). Запазычанне з польск. balon ’тс’ (а гэта з франц. ballon ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Гарня́к ’гарняк’ (БРС). Відавочнае запазычанне з рус. горня́к ’тс’ (а гэта да гора́, го́рный).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
добро́I сущ., в разн. знач. дабро́, -ра́ ср.;
◊
э́то к добру́ гэ́та на дабро́;
не к добру́ не да дабра́ (не к дабру́);
помина́ть добро́м паміна́ць дабро́м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
когда́-то нареч.
1. (в прошлом) не́калі, калі́сьці, калі́сь;
2. (в будущем) калі́, калі́ там, калі́ гэ́та;
когда́-то он ещё прие́дет калі́ (калі́ там) ён яшчэ́ прые́дзе.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ознаменова́ть сов. азнаменава́ць, адзна́чыць;
э́то откры́тие ознаменова́ло це́лую эпо́ху в исто́рии нау́ки гэ́та адкрыццё азнаменава́ла цэ́лую эпо́ху ў гісто́рыі наву́кі;
ознаменова́ть пра́здник торже́ственным собра́нием адзна́чыць свя́та ўрачы́стым схо́дам;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)