пастано́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж.
1. гл. ставіць.
2. Становішча, манера трымаць якую-н. частку цела.
Правільная п. ног.
3. Спосаб рабіць што-н., арганізацыя чаго-н.
П. музычнай адукацыі ў школах.
4. Р мн. -но́вак. Тое, што і спектакль.
Тэатральная п.
|| прым. пастано́вачны, -ая, -ае (да 4 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
тані́раваць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; зак. і незак., што (спец.).
1. Надаць (надаваць) поўнае гучанне музычнаму або маўленчаму тэксту (пры спяванні, чытанні і пад.).
2. Пакрыць (пакрываць) фарбай што-н. да патрэбнага тону; зрабіць (рабіць) дэкаратыўную апрацоўку з мэтай імітацыі.
|| наз. тані́раванне, -я, н. і таніро́ўка, -і, ДМ -ро́ўцы, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ула́дны, -ая, -ае (кніжн.).
1. Схільны навязваць сваю волю, загадваць, падначальваць сабе; які выражае ўладу, волю, рашучасць, уладарны.
У. чалавек.
У. позірк.
2. (звычайна з адмоўем). Які мае права, уладу што-н. рабіць.
Не ўладны загасіць такі агонь.
3. перан. Неадольны, усемагутны.
Уладнае пачуццё.
|| наз. ула́днасць, -і, ж. (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ша́шкі, -шак.
Гульня белымі і чорнымі кружкамі (шашкамі ў 4 знач.) на дошцы ў 64 (рускія шашкі) або ў 100 клетак (міжнародныя шашкі), якая заключаецца ў тым, што кожны з двух партнёраў імкнецца знішчыць шашкі саперніка або пазбавіць яго магчымасці рабіць хады.
Гуляць у ш.
|| прым. ша́шачны, -ая, -ае.
Ш. столік.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Слы́шыць ‘уціхамірваць, супакойваць, рабіць паслушным чыёй-небудзь волі’ (ашм., Стан.). Відаць, каузатыў да слухаць, слухацца ‘быць паслухмяным’, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
упира́ть несов.
1. упіра́ць;
упира́ть ру́ку в бок упіра́ць ру́ку ў бок;
2. перен. (глаза, взор), разг. упіра́ць; утаро́пліваць;
3. перен. (настоятельно указывать, подчёркивать значение), разг. падкрэ́сліваць; рабі́ць упо́р, упіра́ць;
упира́ть на схо́дство явле́ний падкрэ́сліваць падабе́нства з’яў; рабі́ць упо́р (упіра́ць) на падабе́нства з’яў;
4. (красть) прост. пе́рці;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
за́хады, ‑аў; адз. няма.
Меры, якія‑н. дзеянні, накіраваныя на дасягненне пэўнай мэты. Рабіць захады. Прымаць захады. □ Смех і жарты не сціхалі хвілін пяць, нягледзячы на самыя знергічныя захады Ніны Іванаўны. Краўчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зарачы́ся, ‑ракуся, ‑рачэшся, ‑рачэцца; ‑рачомся, ‑рачацеся, ‑ракуцца; пр. зарокся, ‑раклася, ‑лося; зак.
Даць зарок, абяцанне ніколі не рабіць чаго‑н. Я зарокся з ім хадзіць. □ — Не, браце, зарокся і думаць пра .. [вершы]. Машара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
папарабі́ць, ‑раблю, ‑робіш, ‑робіць; што, чаго і без дап.
Разм. Рабіць многа, доўга, неаднаразова. [Сузон:] — Парабкаў .. [Сапун] не меў як бы, але хто ў яго хлеб пазычаў, той ведае, той папарабіў на яго. Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паўвярэ́джвацца, ‑аецца; ‑аемся, ‑аецеся, ‑аюцца; зак.
Разм. Уверадзіцца — пра ўсіх, многіх. [Юзік:] — Я люблю нядзелю. Хаця рабіць нічога не трэба. [Юрка:] — І я таксама. [Жанчына:] — Ах, як вы перадалі лішне з работаю. Паўвярэджваліся небаракі. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)