Verbum

саўлада́ць¹, -а́ю, -а́еш, -а́е; зак., з кім-чым.

1. Перамагчы, узяць верх у чым-н.; адолець, асіліць каго-, што-н.

С. са злачынцам.

С. з канём (прымусіць слухацца, падпарадкаваць сабе). С. з сабою (перасіліць сябе).

2. Змагчы выканаць якую-н. работу, ажыццявіць што-н.

С. з уборкай хлеба.

сканда́льны, -ая, -ае.

1. Які з’яўляецца скандалам (у 1 знач.), які ганьбіць каго-н.

Скандальная гісторыя.

2. Які пастаянна робіць скандалы (у 2 знач.).

Скандальная асоба.

С. характар.

3. Які мае адносіны да скандалу.

С. дзень.

Скандальная хроніка газет (дзе апісана што-н. ганебнае).

|| наз. сканда́льнасць, -і, ж.

заме́сці, -мяту́, -мяце́ш, -мяце́; -мяцём, -мецяце́, -мяту́ць; замёў, -мяла́, -ло́; -мяці́; -ме́цены; зак.

1. што. Падмятаючы, сабраць у адно месца ці аддаліць убок.

З. смецце ў куток.

2. каго-што. Пакрываючы чым-н. сыпкім, закрыць, засыпаць.

Мяцеліца замяла дарогу.

З. сляды злачынства (перан.: утаіць).

|| незак. замята́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

замясці́ць, -мяшчу́, -ме́сціш, -ме́сціць; -ме́шчаны; зак.

1. каго-што кім-чым. Паставіць на чыё-н. месца, замяніць.

На фізічна цяжкіх участках з. жаночы персанал мужчынскім.

2. што. Заняць свабодную пасаду, вакансію.

З. вакантныя адзінкі.

|| незак. замяшча́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. замяшчэ́нне, -я, н.

Конкурс на з. пасады загадчыка аддзела.

збіць², саб’ю́, саб’е́ш, саб’е́; саб’ём, саб’яце́, саб’ю́ць; збіў, збіла; збі; збіты; зак.

1. што. Ударамі злучыць, саставіць.

З. скрынку з дошак.

2. што. Узбіваючы, узбоўтваючы, ператварыць у шчыльную масу.

З. масла.

3. каго-што. Сабраць разам, сагнаць у кучу (разм.).

З. кароў у кучу.

|| незак. збіва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

звалачы́, -лаку́, -лачэ́ш, -лачэ́; -лачо́м, -лачаце́, -лаку́ць; -ло́к, -лакла́, -ло́; -лачы́; -ло́чаны; зак., каго-што (разм.).

1. Цягнучы, зняць з чаго-н.

З. мех з воза.

2. Валочачы, знесці ў адно месца.

З. галлё ў кучу.

3. Знесці куды-н. далёка.

Дзеці звалаклі граблі.

|| незак. звалака́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

змары́ць, змару́, змо́рыш, змо́рыць; змо́раны; зак., каго.

1. Давесці да стану знямогі, стомленасці, стаміць.

Далёкая дарога змарыла нас.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Адолець (пра сон).

Змарыў сон.

|| незак. змо́рваць, -аю, -аеш, -ае.

|| звар. змары́цца, змару́ся, змо́рышся, змо́рыцца (да 1 знач.); незак. змо́рвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

ізалява́ць, -лю́ю, -лю́еш, -лю́е; -лю́й; -лява́ны; зак. і незак., каго-што.

1. Пазбавіць (пазбаўляць) кантактаў з навакольным асяродцзем; аддзяліць (аддзяляць) ад чаго-н.

І. хворага.

І. злачынца.

2. Пакрыць ізаляцыяй (у 2 знач.; спец.).

І. электрычны провад (ад другіх праваднікоў).

|| наз. ізаля́цыя, -і, ж. і ізалява́нне, -я, н.

абагаці́ць, -гачу́, -гаці́ш, -гаці́ць; -гаці́м, -гаціце́, -гаця́ць; -га́чаны; зак.

1. каго-што. Зрабіць багатым, багацейшым.

А. народ.

А. мову.

2. што. Палепшыць якасць, павысіць каштоўнасць чаго-н., уносячы ці выдаляючы пэўнае рэчыва і пад. (спец.).

А. руду.

А. глебу.

|| незак. абагача́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. абагачэ́нне, -я, н.

абве́яць, -ве́ю, -ве́еш, -ве́е; -ве́яў; -ве́й; -ве́яны; зак., каго-што.

1. Абадзьмуць паветранай плынню.

Ветрык абвеяў калоссе.

2. Абарваць, абтрэсці (пра лісце, пялёсткі і пад.).

Моцны вецер абвеяў сухое лісце.

3. Абсыпаць чым-н.

Падарожнага абвеяла (безас.) снегам.

|| незак. абвява́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і абве́йваць, -аю, -аеш, -ае.