зарубі́ць², -ублю́, -у́біш, -у́біць; -у́блены; зак., што.
1. Зрабіць зарубку або зарубкі на чым-н. (разм.).
2. Агаліць паверхню пласта, прызначанага для адбойкі (спец.).
З. пласт вугалю.
◊
Зарубі сабе на носе (разм.) — добра запомні на будучае.
|| незак. зару́бліваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. зару́бка, -і, ДМ -бцы, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
канта́кт, -а, М -кце, мн. -ы, -аў, м.
1. Сутыкненне, непасрэдная блізкасць па месцы знаходжання.
Уступіць у к. з хворым.
2. перан. Цесная ўзаемасувязь, узгодненасць у дзеяннях, узаемаразуменне.
Устанавіць к.
Дзелавыя кантакты.
3. Прыстасаванне, якое забяспечвае судакрананне правадоў электрычнага ланцуга (спец.).
|| прым. канта́ктны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
кантра́кт, -а, М -кце, мн. -ы, -аў, м.
Пісьмовая дамова, пагадненне з узаемнымі абавязкамі двух бакоў.
Падпісаць к.
К. паміж работнікам і работадаўцам.
Заключыць к.
○
Шлюбны кантракт — пісьмовы дагавор, пагадненне, якое рэгламентуе паводзіны і матэрыяльныя адносіны паміж мужам і жонкай.
|| прым. кантра́ктны, -ая, -ае і кантра́ктавы, -ая, -ае (спец.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
кла́сны, -ая, -ае.
1. гл. клас.
2. у знач. наз. кла́сны, -ага, м.; кла́сная, -ай, ж. Класны кіраўнік (разм.).
3. Які мае пэўны клас, разрад (пра судна і г.д.; спец.).
4. Які мае высокую ступень чаго-н.; які паказвае клас (у 7 знач.).
К. сталявар.
К. спартсмен.
Класная гульня.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ізалява́ць, -лю́ю, -лю́еш, -лю́е; -лю́й; -лява́ны; зак. і незак., каго-што.
1. Пазбавіць (пазбаўляць) кантактаў з навакольным асяродцзем; аддзяліць (аддзяляць) ад чаго-н.
І. хворага.
І. злачынца.
2. Пакрыць ізаляцыяй (у 2 знач.; спец.).
І. электрычны провад (ад другіх праваднікоў).
|| наз. ізаля́цыя, -і, ж. і ізалява́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
бало́н, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Спецыяльная пасудзіна для вадкасцей ці газаў.
Газавы б.
2. Гумавая аўтамабільная або іншая камера, якая напаўняецца паветрам.
Залатаны б.
3. Абалонка аэрастата, дырыжабля, якая напаўняецца газам (спец.).
|| памянш. бало́нчык, -а, мн. -і, -аў, м. (да 1 знач.).
|| прым. бало́нны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
блака́да, -ы, ДМ -дзе, мн. -ы, блака́д, ж.
1. Акружэнне горада, крэпасці, войск праціўніка з мэтай адрэзаць ад навакольнага свету або знішчыць, а таксама ізаляцыя якой-н. дзяржавы.
Б.
Ленінграда.
Эканамічная б.
2. Выключэнне функцый якога-н. органа або сістэмы арганізма (спец.).
Навакаінавая б.
|| прым. блака́дны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
адпалі́ць, -палю́, -па́ліш, -па́ліць; -па́лены; зак., што.
1. Спаліць частку прадмета; перапаліўшы, аддзяліць.
А. кавалак шнура.
2. Апрацаваць тэрмічным спосабам метал, шкло для надання адпаведнай якасці (спец.).
3. перан. Зрабіць, сказаць што-н. нечаканае.
◊
Адпаліць штуку (разм., неадабр.) — учыніць што-н. недарэчнае, непрыстойнае.
|| незак. адпа́льваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
акія́н, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Усё воднае покрыва Зямлі або яго частка паміж мацерыкамі.
Паўночны Ледавіты а.
2. перан. Што-н. неабсяжнае, неабдымнае, нязмерная маса чаго-н.
○
Паветраны акіян — пра атмасферу, паветраную прастору.
|| прым. акія́нскі, -ая, -ае і (спец.) акіяні́чны, -ая, -ае.
Акіянскі флот.
Акіянічнае рыбалоўства.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
абката́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак., што.
1. Ездзячы, зрабіць роўным, гладкім, прыгодным для язды.
А. дарогу.
2. Пробнай яздой праверыць прыгоднасць чаго-н. (спец.).
А. машыну.
|| незак. абка́тваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. абка́тванне, -я, н., абка́тка, -і, ДМ -тцы, ж. і абка́т, -у, М -ка́це, м.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)