этыяло́гія, ‑і, ж.

Спец.

1. Вучэнне аб прычынах і ўмовах узнікнення хвароб.

2. Прычыны, умовы ўзнікнення той ці іншай хваробы. Этыялогія інфекцый.

[Ад грэч. aitía — прычына і lógos — вучэнне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

капры́з, -у, мн. -ы, -аў, м.

1. Беспадстаўнае, але настойлівае жаданне, патрабаванне чаго-н., недарэчная задума, дзівацтва.

Дзіцячы к.

2. перан., чаго. Што-н. нечаканае, выпадковае ў той ці іншай сферы жыцця.

К. моды.

К. прыроды.

|| прым. капры́зны, -ая, -ае.

Капрызнае надвор’е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

адро́зненне, -я, н.

1. Непадобнасць, розніца паміж кім-, чым-н., рыса, асаблівасць, якая робіць адметнымі прадмет, з’яву ад іншага прадмета, іншай з’явы.

Істотнае а.

Дыялектныя адрозненні.

2. Ужыв. ў некаторых выразах для абазначэння ўзнагароды, заахвочвання якой-н. дзейнасці.

Знакі адрознення (пра ордэны, медалі).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

сатэлі́т, -а, М -лі́це, мн. -ы, -аў, м.

1. У Старажытным Рыме: узброены найміт-целаахоўнік.

2. перан. Выканаўца чужой волі, паслугач, памагаты (кніжн.).

3. Спадарожнік планеты (спец.).

Месяц — с.

Зямлі.

4. Дзяржава, фармальна незалежная, а па сутнасці падпарадкаваная іншай, больш моцнай дзяржаве.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дэнатураліза́цыя, ‑і, ж.

Выхад грамадзянін з падданства той ці іншай дзяржавы па ўласнаму жаданню або пазбаўленне яго гэтага падданства па рашэнню дзяржаўных органаў.

[Фр. dénaturalisation.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

іншазе́мец, ‑мца, м.

Чалавек з іншай краіны; чужаземец. Кожнаму іншаземцу, які трапляе ў Японію, мімаволі кідаюцца ў вочы шматлікія сады з карлікавых дрэў. Матрунёнак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адстраля́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе; зак.

1. каго. Забіць (з прамысловай або якой‑н. іншай мэтай) на паляванні пэўную колькасць якой‑н. дзічыны.

2. Скончыць, перастаць страляць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

маэ́стра, нескл., м.

1. Ганаровая назва выдатнага кампазітара, музыканта або іншай творчай асобы.

2. Званне, якое прысвойваецца за мяжой выдатным шахматыстам. // Асоба, якая носіць гэта званне.

[Іт. maestro — настаўнік, майстар.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

па́церкі, -рак, адз. па́церка, -і, ДМ -рцы, ж.

1. Тое, што і каралі.

2. Апрацаваныя кавалачкі бурштыну, каралаў, шкла, каменю і інш. з дзірачкамі пасярэдзіне для працягвання ніткі, таксама ўпрыгожанне ў выглядзе нанізаных на нітку шарыкаў ці дробных прадметаў іншай формы, якое надзяваецца на шыю.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

разба́віць, ‑баўлю, ‑бавіш, ‑бавіць; зак., што.

Дабавіўшы вады або іншай вадкасці, зрабіць радзейшым, менш насычаным. Разбавіць спірт вадой. Разбавіць крупнік малаком. □ — Вось засталася ад малебну вада. Я пераліла яе ў бутэлечку, а цяпер, бачыце, мы разбавілі яе, і людзі бяруць свянцоную ваду. Колас. // Змяніць тэмпературу вады або іншай вадкасці, даліўшы больш або менш цёплай. [Гаспадыня] дастала з печы два чыгуны гарачай вады, разбавіла халоднай, прынесенай са студні. Навуменка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)